Verhogen antibiotica in de kindertijd het risico op darmaandoeningen?

‘Antibiotica in de kinderjaren zijn een georganiseerde massamoord op je maag-darmstelsel, het valt je hele microbioom aan en nadien loop je een hoog risico om problemen te krijgen met je darmen.’ Dat zei professor maag-darmspecialist Heiko De Schepper in de krant De Morgen. Klopt dat?

Waar komt dit nieuws vandaan?

In een interview in de krant De Morgen, over hoe je je darmen gezond kan houden, vertelt professor maag-darmaandoeningen Heiko De Schepper (Universiteit Antwerpen) dat groenten en fruit heel belangrijk zijn, en dat je ook voldoende water moet drinken. Daarnaast doet hij een opvallende uitspraak over het gebruik van antibiotica als kind: ‘Antibiotica zijn een georganiseerde massamoord op je maag-darmstelsel, het valt je hele microbioom aan en nadien loop je een hoog risico om problemen te krijgen met je darmen’ (1).

Antibiotica blijken zelfs een mogelijke oorzaak van het prikkelbaredarmsyndroomnaast andere darmaandoeningen. Antibiotica moeten zoveel mogelijk vermeden worden, maar soms zijn ze echt nodig. Yoghurt of andere gefermenteerde producten, zoals kefir, kunnen de schade dan mogelijk beperken, maar dat is geen garantie, vertelt professor De Schepper verder.

Hoe moet je dit nieuws interpreteren?

In een pas verschenen overzichtspublicatie over de impact van medicatie in de eerste levensjaren (tijdens de zwangerschap tot de leeftijd van 2 jaar) op de gezondheid in het latere leven, schrijft een groep maag-darmexperten dat blootstelling aan antibiotica niet zonder gevolgen blijft (2).

  • Een zwangere vrouw die bijvoorbeeld antibiotica inneemt voor een blaasinfectie of een baby’tje dat antibiotica nodig heeft om een ernstige infectie te behandelen, zijn situaties die het microbioom uit balans brengen. Het microbioom zijn alle bacteriën die in onze darmen leven.
  • Heel veel soorten antibiotica, van penicilline tot breedspectrum-antibiotica, veranderen de samenstelling van het microbioom. Dat kan op termijn leiden tot maag-darmaandoeningen.
  • Zo werd al een verband aangetoond tussen blootstelling aan antibiotica in de eerste levensjaren en het ontstaan van het prikkelbaredarmsyndroom op latere leeftijd.

Conclusie

Antibiotica tijdens de zwangerschap en in de eerste twee levensjaren brengen het microbioom van de zuigeling uit balans. Daardoor blijkt hij of zij minder opgewassen tegen de ontwikkeling van darmaandoeningen, zoals het prikkelbaredarmsyndroom. Wetenschappelijk onderzoek vindt een verband tussen antibiotica in de prille kindertijd en die darmaandoening, waarvoor professor De Schepper waarschuwt in De Morgen. Nog een reden om zeer zuinig om te springen met antibiotica en ze enkel te gebruiken als het niet anders kan.

Referenties

(1) Agten J. Gastro-enteroloog: ‘Vanaf 40 jaar is je stoelgangpatroon een goede barometer; een verandering kan wijzen op problemen’. De Morgen. 24 augustus 2024.

(2) Huang H, Jiang J, Wang X, Cao H. Exposure to prescribed medication in early life and impacts on gut microbiota and disease development. eClinicalMedicine 2024;68: 102428. Januari 2024.