Het vaccin van Pfizer voorkomt mogelijk de overdracht van het coronavirus, melden sommige media, die verwijzen naar berichtgeving in de Britse krant The Telegraph. De artikels verwijzen naar een Israëlische studie bij 102 gezondheidswerkers. Honderd van hen maakten volgens The Telegraph na de tweede dosis van het vaccin grote hoeveelheden antistoffen aan, tot twintig keer hoger dan na een infectie. Daaruit leiden de onderzoekers af dat het vaccin niet alleen voorkomt dat je ziek wordt, maar ook dat gevaccineerden zeer waarschijnlijk het virus niet kunnen doorgeven.
Een onterechte conclusie en veel gedoe om niks, aldus vaccinoloog Isabel Leroux-Roels (UZ Gent). ‘Om de overdracht van het virus tegen te gaan, heb je een immuunreactie ter hoogte van de slijmvliezen nodig’, zegt Leroux-Roels. ‘Een hoge antistofconcentratie in het bloed is daarvoor geen bewijs. De conclusie van de Israëlische onderzoekers en de hoerastemming errond zijn dan ook veel te kort door de bocht.’ Ook vaccinoloog Pierre Van Damme (UAntwerpen) bevestigt dat een hoge antistofconcentratie niets zegt over bescherming tegen besmetting.
Belangrijke vraag
Geen nieuws dus. ‘Dit toont vooral aan hoe graag we dit zouden willen’, aldus Leroux-Roels. In welke mate de vaccins in staat zijn om niet alleen ziekte maar ook virusoverdracht te voorkomen, zal bepalen in hoeverre ze de pandemie de kop kunnen indrukken. Maar om die belangrijke vraag te kunnen beantwoorden, is ander onderzoek nodig. Dat kan op twee manieren. Je kan bij gevaccineerden op zoek gaan naar specifieke antistoffen. De vaccins lokken de aanmaak van antistoffen tegen het stekeleiwit van het virus uit. Maar bij een infectie maakt het lichaam ook antistoffen tegen andere eiwitten van het virus aan, zoals bijvoorbeeld tegen het nucleocapside of N-eiwit. ‘Als je in het bloed antistoffen tegen dat N-eiwit terugvindt, betekent dat dat die persoon toch nog een asymptomatische infectie heeft doorgemaakt’, zegt Leroux-Roels.
‘Een tweede, interessantere optie is om geregeld een PCR-test af te nemen bij gevaccineerden. Dat geeft bij eventuele aanwezigheid van het virus ook informatie over de virale lading. Want misschien verhinderen de vaccins de overdracht van het virus niet volledig, maar reduceren ze de hoeveelheid virus wel aanzienlijk. Om echt iets onderbouwd te kunnen zeggen over de impact van de vaccins op virusoverdracht, zullen we op resultaten van dit soort studies moeten wachten.’
