Waarom je je mondmasker best als een onderbroek behandelt

Staan jullie er wel eens bij stil welk materiaal je ondergoed heeft? Ik eerlijk gezegd niet. Maar het mooie aan ons Isala project is dat we heel wat inspiratie krijgen van onze deelneemsters en sociale media. Zo werden we gecontacteerd door Lore Janssens van Oh Yaz, een duurzaam kledingmerk dat vrouwen wil empoweren. Zij is er van overtuigd dat we veel te weinig stil staan bij het materiaal van ons ondergoed. Ze startte een indrukwekkend zoektocht naar de ideale stoffen voor mens en natuur. En wie weet kunnen we wel samen zoeken naar stoffen die ook ideaal zijn voor je microbioom. Daarom vroegen we in onze meest recente vragenlijst of je ook even het materiaal van je onderbroek kon meegeven.

Dat ieder van ons een unieke microbiële vingerafdruk achterlaat op onze kledingstukken weten we al lang, ook uit eigen onderzoek. Zo hielpen we beeldend kunstenares Katelijne De Corte voor haar project 11.05 met de microbiële analyse van haar dierbare jeansbroek. Maar of er ook een verband is tussen de stoffen die we dragen en de gezondheid van onze huid of onze intieme zones, is eigenlijk nog amper onderzocht. Je zou denken dat zo’n banaal onderwerp lijkt, waar "serieuze wetenschappers" zich niet mee zouden willen bezig houden. Maar de vragen leven en zijn wel degelijk relevant en belangrijk voor ons Isala onderzoeksteam. Zo werd ik vorig jaar in de zomer, toen er van Corona nog geen sprake was en het komkommertijd was, ook nog geïnterviewd over hoe vaak je je onderbroeken best kan wassen (in HLN en Goed Gevoel). Ik moet zeggen dat ik toen heel vaak ben aangesproken door collega’s en vrienden over dit onderwerp. Iedereen had wel een anekdote over jongeren op kamp of vrienden die veel te weinig van ondergoed wisselden.

Toen dit jaar, in volle Corona-tijd, het dragen van (zelfgemaakte) katoenen mondmaskers werden aanbevolen, moest ik onmiddellijk terugdenken aan ons onderzoek van het huidmicrobioom, de jeansbroek en de meer ludieke adviezen over het wisselen van ondergoed. Een goede hygiëne voor onze onderbroeken wordt in ieders opvoeding meegegeven en is daarom sterk ingeburgerd, in tegenstelling tot de nodige hygiëne maatregelen voor het gebruiken van mondmaskers. Want dit is voor de meesten onder ons nieuw en vraagt dus een zekere bewustwording. Wij vonden dat er te weinig aandacht werd besteed aan het feit dat je bij elke uitademing of bij elk speelseldruppeltje ook allerlei bacteriën, schimmels en virussen ophoopt op je mondmasker. Vocht en etensresten in ons speeksel kunnen namelijk een ideale omgeving creëren waarin bacteriën en schimmels kunnen groeien. Uit een snelle duik in de wetenschappelijke literatuur bleek dat ook dit nog niet echt was onderzocht. Dus besloten we met ons onderzoeksteam om een aantal zaken zelf te testen.

Zo vonden we dat katoenen maskers 10 tot 20 keer meer bacteriën concentreren dan chirurgische wegwerpmaskers. En hoewel de meeste van de bacteriën en schimmels op je mondmasker onschuldig zijn, zouden sommige je mogelijks wel ziek kunnen maken. Zo vonden we bijvoorbeeld staphylokokken die onder meer acute sinusitis en huidinfecties zoals acne kunnen veroorzaken. In je neus, mond en op je huid worden deze normaal onderdrukt door je immuunsysteem, maar op een mondmasker is dat niet het geval en kunnen ze buiten je lichaam tot hogere concentraties doorgroeien. Toch een belangrijk aandachtspunt dat toont hoe belangrijk het is om hygiënisch om te gaan met ons mondmasker.

Daarom testten we hoe je die bacteriën dan het best kon verwijderen: wassen op 100°C, wassen op 60°C met zeep, strijken met een stoomstrijkijzer, het 's nachts in de vriezer leggen of drie dagen op een aanrechtblad laten liggen. Daaruit bleek dat het best is om je mondmasker te wassen op 60°C met zeep, te koken op 100°C of een stoomstrijkijzer te gebruiken. En elke dag een proper gewassen of vers exemplaar aandoen is een gouden regel. Net zoals onze onderbroek ?. We zagen afgelopen week ludieke boodschap van het Rode Kruis (zie afbeelding) en waren dan ook helemaal fan! En met de nieuwe maatregelen in de provincie Antwerpen in ons achterhoofd kunnen we ook nog zeggen 'Doe het niet uit op drukke, openbare plaatsen, dat is ongepast ?'