Tot nu toe was er weinig bekend over de oorzaak van de huidaandoening vitiligo. Volgens een nieuwe studie is de aandoening het gevolg van een teveel aan een bepaald enzym.
Pigmentcellen maken de kleur van onze huid aan. Wanneer die cellen niet meer goed werken, kan een huidafwijking als vitiligo ontstaan. Vitiligo treft ongeveer 1 op de 200 mensen en ontstaat meestal voor de leeftijd van dertig jaar. Het pigment verdwijnt uit de huid en het haar, waardoor er witte vlekken ontstaan op het lichaam. Er was tot nu toe weinig bekend over de oorzaak van de huidaandoening.
Japanse onderzoekers gingen het verschil na tussen personen met en zonder vitiligo in de zone van het basale membraan. Dat membraan is een soort vliesje tussen de opperhuid en de lederhuid, respectievelijk de bovenste en de middelste laag van onze huid. Bij mensen met vitiligo zitten pigment-producerende cellen minder stevig in de huid vast.
Aan de hand van microscopisch onderzoek van huidbiopten vonden de onderzoekers nu het achterliggende mechanisme daarachter: een overexpressie van het MMP2-enzym. Dat enzym breekt collageen af, een belangrijk eiwit in onze huid en ons bindweefsel. Door de overexpressie van dat enzym kunnen de pigmentcellen zich moeilijker hechten aan het basale membraan in de huid. Dat zorgt er op zijn beurt voor dat het pigment uit de huid verdwijnt en er witte vlekken verschijnen.
Die bevinding opent de weg naar een nieuwe mogelijke behandeling van vitiligo. Door het MMP2-enzym te onderdrukken, hopen de onderzoekers dat de pigmentcellen zich kunnen herstellen en opnieuw pigment kunnen produceren. Die therapie werd al toegepast op muizen met een vitiligo-achtige huid. Bij de dieren leidde de behandeling inderdaad tot herstel van de pigment-producerende cellen.
Geen garantie
Naar alle waarschijnlijkheid is de huidaandoening een auto-immuunziekte, waarbij het afweersysteem het eigen lichaam aanvalt. 'Bij vitiligo ziet het lichaam de pigmentcellen als vreemd en gaat het die vervolgens vernietigen', zegt dermatoloog en onderzoeker Reinhart Speeckaert (UZ Gent). Hij doet al ruim tien jaar onderzoek naar vitiligo en andere huidziekten. ‘Vitiligo heeft geen invloed op de levensduur en veroorzaakt ook weinig lichamelijke klachten, maar de vlekken verbranden sneller dan gewone huid’, duidt Speeckaert. 'Bovendien maken mensen met vitiligo meer kans op andere auto-immuunziekten, waarbij bijvoorbeeld schildklierproblemen kunnen optreden.’ Mensen met de huidaandoening kampen daarnaast regelmatig met psychische klachten.
‘Het basale membraan versterken, zou die reactie mogelijk kunnen verminderen. Maar de onderdrukking van het MMP2-enzym garandeert niet dat het afweersysteem stopt met het aanvallen van de pigmentcellen’, verduidelijkt Speeckaert. ‘Het is maar een schakel van de keten die je dan zou gaan behandelen.’
‘De behandeling die in deze studie wordt voorgesteld, werkt niet in op het afweersysteem. Dat is een voordeel, want zo kan het afweersysteem in de huid niet afgezwakt worden. Bij de huidige behandelingen, bijvoorbeeld bij crèmes op basis van cortisone, is dat vaak wel het geval.’
