De drankjes die we drinken maken ons ongemerkt dik. En echt niet alleen de cola of de thee met suiker, die de naam hebben.
Telt u even mee? Bij het kerstontbijt een groot glas jus d’orange. Op de kerstmarkt een glaasje glühwein en thuis een glas warme chocolademelk. ’s Avonds bij het sfeervolle kerstdiner een rood wijntje, of laten we eerlijk zijn, twee. Daarna een kopje cappuccino met suiker. Dat is dan samen 97 + 118 + 120 + 240 + 43 = 618 kcal. Het equivalent van 35 klontjes suiker. Dat is bijna een derde van wat een gemiddelde vrouw dagelijks aan energie nodig heeft, of een kwart van de energiebehoefte van de gemiddelde man. En dan hebben we nog geen hap van het heerlijke eten genomen.
Nu is er nog nooit iemand dik geworden van een keertje lekker eten en drinken met Kerstmis. Maar dat fruitsap drinken we niet alleen met kerst. En die wijn ook niet.
Mensen die willen afvallen, nemen zich vaak voor minder te eten. Maar ze zouden ook kilo’s verliezen als ze meer water zouden drinken en minder zoete drankjes. Onze drankjes zijn onopvallende dikmakers: mensen hebben vaak geen benul hoeveel energie zij dagelijks drinken. Ja, van cola weten ze wel dat het zoet is. Kinderen krijgen geen cola bij de boterhammen, dat is ongezond. Maar we serveren zonder schuldgevoel jus d’orange. Of erger, yoghurtdrank – daar houdt die kleine immers zo van. En yoghurt, dat klinkt toch ook heel gezond? Ja, het is inderdaad een manier om calcium binnen te krijgen. Maar waar cola ‘slechts’ 63 kcal bevat, zitten er in een glas yoghurtdrank 120 kcal – de energiewaarde van zeven klontjes suiker. Dat is veel, zeker voor een peuter die dagelijks maar 1100 kcal nodig heeft.
Michael Bloomberg, burgemeester in New York, weet wél hoeveel energie er in zoete drankjes zit. In september is zijn omstreden ‘soda ban’ goedgekeurd. Vanaf 12 maart 2013 is het de New Yorkse horeca verboden om nog langer literglazen frisdrank te serveren bij de hamburgers. Een glas mag straks niet groter zijn dan 16 ounces – net geen halve liter. Het past binnen het programma van de stad om obesitas tegen te gaan.
Stad en land waren te klein toen New York besloot de regel in te voeren. Hoewel het iedereen vrij staat om na zijn eerste glas van 16 ounces nog een tweede te bestellen, vinden de tegenstanders de maatregel betuttelend - de staat heeft toch niets te maken met hun frisdrankconsumptie. Maar arts Matthew Stanbrook neemt het deze week in het tijdschrift van de Canadian Medical Association voor Bloomberg op. Hij schrijft dat het een illusie is dat mensen 'vrij en goed geïnformeerd' voor die grote glazen kiezen. ‘De nieuwe maatregel laat zien hoe de overheid kan ingrijpen. Niet door persoonlijke vrijheid te beperken, maar door de definitie van een gewoon glas te normaliseren. Het is niet normaal en niet gezond om de 25 suikerklontjes te consumeren die een quart cola bevat, de kleinste hoeveelheid die je in sommige horecagelegenheden kan krijgen.’ Ter verduidelijking: een quart is 0,9 liter. Stanbrook vraagt de Canadese overheid om het Amerikaanse voorbeeld te volgen.
Gedwongen of niet, het is hoe dan ook geen gek idee om gezoete dranken vaker te laten staan. Ons lichaam kan er namelijk slecht mee overweg. Ons lijf merkt ze niet voldoende op, legde voedingsexpert Patrick Mullie van de Vrije Universiteit Brussel uit in het meinummer van Eos-magazine. ‘Gesuikerde dranken stromen snel door de maag en lopen onmiddellijk naar het bloed. Ons lichaam neemt dat soort snelle vloeibare calorieën zo slecht waar, dat het normale feedbacksignaal dat ervoor zorgt dat we minder gaan eten niet wordt opgewekt en ons lichaam niet voor die energie gaat compenseren door onze eetlust te remmen.’ Hij raadt aan om gewoon fruit te eten in plaats van fruitsap drinken: ‘Fruitsap heeft het verkeerde imago van gezond te zijn.’
Mochten er na de feestdagen wat kilo’s af moeten, dan nog een laatste waarschuwing: pas op met sportdranken. Sommige flesjes bevatten nauwelijks energie, maar andere zijn calorieënbommen, ontworpen om het lichaam snel op krachten te laten komen. Toch jammer als je na een uur sporten de helft van de verbrandde calorieën ongemerkt weer aanvult. En nergens voor nodig ook: voor gewone huis-tuin-en-keuken-sporters is water een prima alternatief.
Wat drinken we met kerst?
Glas rode wijn – 120 kcal
Glas witte wijn of champagne – 100 kcal
Glas zoete witte wijn – 144 kcal
Glas ice tea – 48 kcal
Glas cola – 63 kcal
Glas bier – 110 kcal
Glas halfvolle chocolademelk – 120 kcal
Kopje thee met suiker (anderhalf klontje) – 24 kcal
Glaasje limonade – 68 kcal
Ter vergelijking: één klontje suiker van vier gram bevat 16 kcal, een snee tarwebrood bevat 85 kcal.
