Wat is het Mers-virus, en moeten we bang zijn?

Vandaag houdt de WHO een crisisvergadering over de Mers-uitbraak in Zuid-Korea. De voorbije drie weken raakten daar al 154 mensen besmet met het virus, waarvan er tot nu toe 19 zijn gestorven. Wat is Mers eigenlijk?
 
Wat is Mers?
Het Middle East Respiratory Syndrome is een virale luchtwegaandoening die wordt veroorzaakt door het coronavirus MERS-CoV. Het dankt zijn naam aan het Midden-Oosten, waar het in september 2012 voor het eerst is opgedoken en waar ook de meeste slachtoffers vandaan komen.

Het Mers-virus wordt soms vergeleken met het Sars-virus (Severe Acute Respiratory Syndrome) omdat dat ook een coronavirus is. Maar coronavirussen zijn een grote familie van virussen die verschillende luchtwegaandoeningen veroorzaken, gaande van een gewone verkoudheid tot dodelijke ziektes. En van Sars is er alleen een uitbraak geweest in 2003-2004.

Waar komt Mers voor?

Mers is al opgedoken in 25 landen: Iran, Jordanië, Koeweit, Libanon, Oman, Qatar, Saoedi-Arabië (telde de meeste slachtoffers tot nu toe), de Verenigde Arabische Emiraten en Jemen in het Midden-Oosten; Oostenrijk, Frankrijk, Duitsland, Griekenkand, Italië, Nederland, Turkije en het Verenigd Koninkrijk in Europa; Algerije, Tunesië en Egypte in Afrika; China, Maleisië, Zuid-Korea en de Filipijnen in Azië; en de Verenigde Staten.

Wat zijn de symptomen van Mers? En hoe erg is de ziekte?

Een typisch slachtoffer van Mers heeft last van zeer ernstige luchtwegklachten, ook wel Acute Respiratory Distress Syndrome genoemd. Typische klachten zijn koorts, hoesten, kortademigheid en ademhalingsproblemen. Ook longontstekingen en maag- en darmproblemen zoals diarree kunnen voorkomen. Het is mogelijk dat de klachten heel miild blijven, maar bij wie ernstig ziek wordt, kunnen de luchtwegen het laten afweten en moet er kunstmatig beademd worden. In zeer ernstige gevallen kan er sprake zijn van orgaanfalen, septische shock en overlijden.

Het virus is vooral gevaarlijk voor wie een verzwakt immuunsysteem heeft en patiënten met chronische aandoeningen zoals diabetes, kanker en chronische luchtwegaandoeningen.  Ook zwangeren, kinderen jonger dan 12 en 65-plussers kunnen een infectie beter vermijden.

Hoe krijg je de infectie?

Dat is nog niet helemaal duidelijk. Omdat het virus ook voorkomt bij dromedarissen in het Midden-Oosten, wordt vermoed dat het virus direct of indirect van deze dieren op de mens wordt overgedragen. Of dat gebeurt via de inademing van besmette lucht, direct contact met de dieren of via de consumptie van rauwe melk en slecht doorbakken vlees is nog niet duidelijk.

Overdracht van mens tot mens is mogelijk, maar komt zelden voor. Het is bovendien meestal te wijten aan slechte hygiënische maatregelen, want het virus kan gemakkelijk vernietigd worden met gewone was- en schoonmaakmiddelen.

Bestaat er een geneesmiddel tegen Mers?

Er is nog geen vaccin of ander medicijn tegen Mers beschikbaar. De behandeling bestaat er voorlopig in de belangrijkste lichaamsfuncties van de patiënten zo optimaal mogelijk te ondersteunen.

Welke voorzorgsmaatregelen moet ik nemen als ik naar het Midden-Oosten wil reizen?

Naast algemene hygiënemaatregelen – zoals het regelmatig wassen van de handen – is het raadzaam om alle contact met zieke mensen, dromedarissen of plaatsen waar dromedarissen vaak komen ­– zoals markten en boerderijen – te vermijden. Ook producten van dromedarissen zoals melk en vlees laat je beter links liggen, zeker als ze rauw zijn.

Mensen met een zwakke gezondheid of een chronische ziekte, zoals diabetes, chronische longaandoeningen, nierziekten en immuunstoornissen, overleggen het best met hun husarts of een reis naar het Midden-Oosten op dit moment wel zo’n goed idee is. Zwangeren, kinderen jonger dan 12 en 65-plussers stellen hun reis beter uit.

Wat als u verkouden wordt tijdens of kort na een bezoek aan het Midden-Oosten?

Krijgt u tijdens de reis of binnen twee weken na uw terugkeer last van hoge koorts, hoesten, ernstige ademhalingsklachten en diarree, neem dan contact op met uw huisarts en vertel dat u in het Midden-Oosten bent geweest.