Wetenschappers protesteren tegen de strenge veiligheidscontroles in Europa voor planten die veredeld zijn met CRISPR-Cas. 'Europa wordt een eiland'.
Een jaar geleden besliste het Europese Hooggerechtshof dat planten die veredeld zijn met nieuwe technieken zoals CRISPR-Cas onder de ggo-regelgeving vallen. Daardoor moeten ze strenge veiligheidscontroles ondergaan voor ze op de markt worden toegelaten. In een open brief roepen wetenschappers het nieuwe Europese Parlement en de Europese Commissie op om daar iets aan te veranderen. Biotechnoloog Geert De Jaeger (UGent-VIB) is één van hen.
Waarvoor ijveren jullie?
‘We willen dat de Europese regelgeving wetenschappelijker wordt. Planten die het resultaat zijn van veredeling met veel minder precieze technieken, zoals mutagenese (waarbij bestraling willekeurige mutaties veroorzaakt, red.), worden nu niet als ggo’s beschouwd. Nieuwe veredelingstechnieken zoals CRISPR-Cas veroorzaken vergelijkbare wijzigingen in het DNA, maar brengen geen vreemd DNA in de planten binnen. Concreet vragen we dat die technieken niet langer onder de ggo-wetgeving vallen.’
‘We staan overigens niet alleen met onze vraag. Een groep Europese studenten probeert met het burgerinitiatief Grow Scientific Progress op dit moment een miljoen handtekeningen te verzamelen om zo de kwestie op de Europese agenda te zetten.’
Waarom is dat belangrijk?
‘We willen als plantenwetenschappers een zo uitgebreid mogelijke gereedschapskist ter beschikking hebben om planten te kunnen veredelen. Die hebben we nodig als we de landbouw willen verduurzamen. Dat de nieuwe technieken onder de ggo-regelgeving vallen, creëert een ongunstig klimaat. Biotechbedrijven trekken uit Europa weg en financierders zijn terughoudend. Ze vrezen dat de gewassen niet op de markt zullen raken door de zware en dure toelatingsprocedure. Dat laatste is hier gelukkig nog niet het geval, maar we horen het wel van Europese collega’s.’
Hoe kan een techniek als CRISPR-Cas de landbouw duurzamer maken?
‘Onder meer door planten minder gevoelig te maken voor plagen. Door genen uit te schakelen kan je er bijvoorbeeld voor zorgen dat schimmels de plant niet langer kunnen binnendringen. Dan heb je minder bestrijdingsmiddelen nodig. Dat is recent gelukt bij tarwe. We zijn ook op zoek naar genen die bij activering of uitschakeling een hogere opbrengst bij droogte opleveren.’
Het Europese netwerk van laboratoria die ggo’s opsporen liet eerder dit jaar al weten dat het eigenlijk niet te traceren is of planten zijn bewerkt met CRISPR-Cas.
‘Precies. Europa kan de regelgeving zoals ze nu is niet toepassen, want de aangebrachte wijzigingen vallen niet te onderscheiden van natuurlijke. Andere landen beslissen één voor één dat planten die met die nieuwe technieken zijn veredeld geen ggo’s zijn. De VS, Canada en Japan hebben al regelgeving die soepeler is voor CRISPR. China en Rusland geven aan volop te investeren in de nieuwe technologie. Ook de Afrikaanse Unie meldde onlangs het Europese standpunt niet te willen volgen. Als CRISPR-gewassen uit die landen de EU binnenkomen, kunnen we dat niet vaststellen. Europa wordt stilaan een eiland.’
