Het medicijn Rilatine, dat gebruikt wordt voor kinderen met ADHD, wordt ook voorgeschreven aan volwassenen. Uit een grote overzichtsstudie blijkt echter dat het voor hen weinig effect heeft.
Een internationale onderzoeksgroep zocht alle studies bij elkaar die de effecten van medicijnen vergeleken met elkaar en met placebo voor kinderen en volwassenen met ADHD . Veel van deze studies werden uitgevoerd op kleine groepen, en door ze samen te voegen kregen onderzoekers een beter zicht op de zaak. In totaal werden 133 placebogecontroleerde studies opgenomen, waarvan 81 waren gevoerd bij kinderen en adolescenten en 51 bij volwassenen. Eén studie was uitgevoerd bij zowel kinderen als volwassenen. Op die manier beschikten de onderzoekers over gegevens van 11.018 kinderen en adolescenten met ADHD die een medicijn of placebo innamen voor hun klachten en van 8.131 volwassenen. De gemiddelde opvolgtijd in de meeste studies bedroeg 12 weken.
Uit de resultaten bleek dat zowel Rilatine (methylfenidaat) als amfetamines meer effect hadden dan placebo bij kinderen en adolescenten, maar dat amfetamines veel nevenwerkingen hadden en de therapie om die reden vaak werd stopgezet (dubbel zo vaak als placebo). Bij volwassenen werkten amfetamines iets beter dan methylfenidaat (Rilatine), maar ook hier werd de therapie vaak stopgezet wegens te hinderlijke nevenwerkingen (2 tot 4 keer vaker dan placebo).
De onderzoekers besluiten dat Rilatine wel effect heeft bij kinderen en adolescenten met ADHD, maar amper bij volwassenen. Deze laatsten zouden beter een amfetamine krijgen als eerstekeuzemedicijn in geval van ADHD, maar dan slechts voor een korte periode.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Er zijn heel wat bedenkingen te maken. Ten eerste is een opvolging van 12 weken erg kort; de meeste kinderen nemen deze medicijnen veel langer in, en over de veiligheid op lange termijn is minder bekend. Wel weten we dat kinderen die lange tijd Rilatine innemen groeiachterstand oplopen.
In deze overzichtsstudie zitten heel wat studies en onderzoekers die gefinancierd werden door de farmaceutische industrie die deze producten op de markt brengt, wat de betrouwbaarheid van de resultaten ondermijnt. In een eerdere Deense overzichtsstudie over medicijnen bij ADHD vond men ook amper effecten van Rilatine op kinderen.
Nog een groot mankement in dit onderzoek: de medicijnen werden nergens vergeleken met de effecten van psychotherapie of cognitieve gedragstherapie, wat mogelijk een betere aanpak zou kunnen zijn.
Rilatine is niet het enige commerciële product voor ADHD. Hetzelfde medicijn bestaat nog onder andere namen: Concerta, Methylfenidaat, Equasym en Medikinet. Over het effect van deze middelen bij volwassenen bestaat al langer twijfel. Ze worden ook niet meer terugbetaald vanaf 18 jaar.
Conclusie
Een nieuwe overzichtsstudie toont dat Rilatine en aanverwante producten weinig effect hebben bij volwassenen met ADHD. Zij zouden iets meer geholpen kunnen worden met amfetamines, zij het enkel voor een korte periode, want deze middelen geven veel nevenwerkingen. De nieuwe studie biedt geen informatie over andere therapieën voor ADHD, zoals cognitieve gedragstherapie. Het zou interessant zijn om de effecten van Rilatine te kunnen vergelijken met deze psychologische interventies.
