Ziekmakende schimmel wordt resistent

Resistente stammen van de schimmel Aspergillus fumigatus in het milieu bedreigen zwakke patiënten.

De afgelopen vijftien jaar treffen artsen bij patiënten steeds vaker de schimmel Aspergillus fumigatus aan, die resistent is tegen medische azolen, het belangrijkste geneesmiddel om de schimmel te bestrijden. De schimmel komt overal in het milieu voor en vormt geen bedreiging voor mensen met een gezond immuunsysteem. Maar patiënten waarvan het immuunsysteem in het kader van een behandeling werd uitgeschakeld – zoals bepaalde kankerpatiënten – zijn wel vatbaar voor de schimmel. Hetzelfde geldt voor patiënten met taaislijmziekte (muco) en (ex-)tbc-patiënten. Een besmetting met een resistente versie van de schimmel – die dus niet meer reageert op azolen – is ronduit gevaarlijk, want vrijwel alle patiënten met een uitgeschakeld immuunsysteem die zo’n infectie ontwikkelen, kunnen het niet meer navertellen.

Op dit moment is zes tot dertien procent van de stammen die bij patiënten worden gevonden resistent. Dat de resistente schimmels ook werden gevonden bij patiënten die nooit eerder met azolen werden behandeld, bewijst dat er ook in het milieu al resistente versies van de schimmel voorkomen, die dan via de lucht bij hen terecht komen.

De resistentie wordt hoogstwaarschijnlijk in de hand gewerkt doordat de schimmel wordt blootgesteld aan schimmelbestrijdingsmiddelen in de landbouw die sterk op medische azolen gelijken. Maar ook het feit dat azolen worden ingezet in conserveringsmiddelen, ontsmettingsmiddelen, diergeneesmiddelen en consumentenproducten zoals verf, matrassen en cosmetica om schimmels te weren, draagt mogelijk bij tot de groeiende resistentie.

Biologe Simone Camps van het UMC St Radboud die het probleem onderzocht, pleit voor onderzoek naar passende maatregelen om het probleem in te dijken. (ev)