Tienduizenden Belgen haalden deze week jodiumtabletten bij de apotheek, nadat Poetin ermee dreigde om kernwapens in te zetten in de oorlog met Oekraïne. Wat kan je van deze pillen verwachten?
Wat weten we hierover?
Jodiumtabletten zijn sinds 2018 gratis beschikbaar bij apothekers om de gevolgen van blootstelling aan radioactieve straling te beperken, mocht er zich een ramp voordoen in een kerncentrale. België heeft vijf nucleaire sites. Bij een ongeval in zo’n site kan radioactief jodium vrijkomen. Via je luchtwegen of via besmet voedsel kan dit in je lichaam terechtkomen. Je schildklier neemt het radioactief jodium op, wat tot een bestraling ‘van binnenuit’ leidt en de kans op schildklierkanker of andere aandoeningen vergroot. Door op het juiste moment niet-radioactief jodium in te nemen, zorg je ervoor dat je schildklier reeds verzadigd is en geen radioactief jodium meer opneemt. Jodiumtabletten bieden echter geen bescherming tegen andere radioactieve stoffen die ook schadelijk zijn. Daarom blijft het noodzakelijk dat je snel kan schuilen.
Jodiumtabletten zijn in eerste instantie bedoeld voor de meest kwetsbare personen:
- kinderen;
- jongeren;
- zwangere vrouwen;
- vrouwen die borstvoeding geven.
In principe zijn de pillen minder aangewezen voor personen ouder dan 40 jaar, omdat het risico op schildklierkanker afneemt naarmate je ouder wordt. Bovendien hebben veel personen in die leeftijdsgroep een wat ontregelde schildklier, waardoor het risico op nevenwerkingen, zoals hartproblemen, groter is. Maar bij blootstelling aan zeer hoge doses radioactieve straling kunnen jodiumpillen wel nut hebben.
Het heeft geen enkele zin om op eigen houtje jodiumtabletten in te nemen. Ze zijn enkel doeltreffend wanneer je ze op het juiste moment inneemt, en dat is wanneer er een nucleaire ramp plaatsvindt. De overheid, met name het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC), deelt mee wanneer dat nodig is (mocht zo’n moment zich aandienen).
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Jodiumtabletten kan je gratis afhalen bij de apotheker op vertoon van je identiteitskaart. België beschikt over grote voorraden jodiumtabletten die worden ingezet als een nucleaire dreiging zeer reëel wordt. Dat is op dit moment niet het geval. Wil je meteen verwittigd worden bij een noodsituatie? Schrijf je dan in op Be-Alert. Dan word je meteen via sms op de hoogte gebracht als er een ernstige dreiging is.
Het risico op een nucleaire aanval is zeer klein, maar niet helemaal onbestaande. Vladimir Poetin spreekt dreigende taal, maar kan niet alleen overgaan tot het afvuren van kernbommen. Hij is er hoe dan ook in geslaagd om veel mensen de stuipen op het lijf te jagen.
Bij een nucleaire noodsituatie blijft schuilen de beste manier om jezelf te beschermen. Zo voorkom je bestraling en besmetting. Schuilen is efficiënter dan jodiumtabletten slikken.
Het FANC maakte dit filmpje over wat je moet doen bij een nucleair ongeval:
Conclusie
Nucleaire straling bevat radioactief jodium, dat schildklierkanker kan veroorzaken. Jodiumtabletten innemen is enkel zinvol bij een nucleaire ramp, en dus op aanbeveling van de overheid op dat moment. Wil je die aanbeveling niet missen? Volg dan de media of schrijf je in op Be-Alert. Je kan jodiumtabletten gratis afhalen bij de apotheek. Voor veertigplussers zijn de nadelen van jodiumpillen groter dan de voordelen, tenzij bij blootstelling aan zeer hoge stralingsdoses. De beste bescherming tegen radioactieve straling blijft echter: schuilen.
