Zijn we te proper? Herbekijk het Eos-debat

Video boven: Kunnen we spreken van een allergie-epidemie in de rijke landen?

De allergiecijfers in de rijke landen blijven stijgen. Vandaag heeft één op de vijf mensen allergische klachten. Twintig jaar geleden was dat amper één op de tien. Volgens de hygiënehypothese is die alarmerende trend te wijten aan onze te hygiënische leefstijl en het overmatige gebruik van antibiotica. Zijn we echt te proper? Dat was de centrale vraag op de vijfde 'Grijze Cellen'-avond van Eos in Handelsbeurs Gent op woensdag 10 oktober 2012.

Ons lichaam bevat tien keer zoveel bacteriële als menselijke cellen. Het is alleen omdat ze zo klein zijn dat ze relatief verborgen blijven. Wetenschappers spreken van het menselijke microbioom: de mens als een wandelend ecosysteem. Gedurende de evolutie heeft ons lichaam altijd de interessantste intieme relaties met bacteriën gepromoot. Vandaag vormen ze daardoor een onmisbaar verlengde van ons spijsverteringsstelsel en afweersysteem.

Moderne ontwikkelingen, zoals het overmatig gebruik van antibiotica en een superhygiënische levensstijl, duwen bepaalde van onze kleinste bewoners richting uitsterven. Die evolutie ligt mogelijk aan de basis van heel wat moderne aandoeningen en ziektes. Bio-informaticus Jeroen Raes (VUB-VIB) schetst in zijn lezing het belang van goedaardige bacteriën voor onze gezondheid.

Lezing Jeroen Raes: 'Bacteriën vormen een onmisbaar extra orgaan in ons lichaam'

De toename van het aantal allergieën in de rijke landen, zou een rechtstreeks gevolg zijn van onze drang naar hygiëne. Maar zijn we echt te proper? Een beter hygiëne heeft ons immers verlost van een lange reeks infectieziektes. Allergie-expert Jan Ceuppens (KU Leuven) legt uit wat allergenen met ons immuunsysteem doen en bespreekt de hygiënehypothese.


Lezing Jan Ceuppens: 'Zijn we te proper?'

Allergie en genen
Allergie is naast een reeks omgevingsfactoren een stuk erfelijk bepaald. Stel dat één van mijn ouders een allergie heeft, wat is dan de kans dat ik allergisch ben?

Zijn er echt meer allergieën, of gaan we sneller naar de dokter?
We gaan bewuster met ons lichaam, onze voeding- en leefgewoonten om. Is het mogelijk dat er nu meer allergiepatiënten zijn omdat er meer allergieën worden opgemerkt, niet omdat er meer zijn?



Moeten heel jonge kinderen hun immuunsysteem trainen?
Het immuunsysteem 'rijpt' tijdens de kinderjaren, hoofdzakelijk in interactie met allergenen. Is vijf jaar de drempelleeftijd? Moeten kinderen voor die leeftijd met zoveel mogelijk allergenen in contact komen, om hun lichaam te wapenen tegen allergieën op latere leeftijd?



Zijn probiotica zinvol?
De supermarkten staan er vol van: probiotica voor een betere darmtransit. Maar hoe zinvol en wetenschappelijk onderbouwd zijn deze producten? En wat is het verschil met prebiotica?



Moet ons leven wat minder hygiënisch?
Kunnen - of meer zelfs: moeten - we maatregelen nemen tegen onze te propere leefstijl?



Beter niet vaccineren?
'Kinderziektes doen het immuunsysteem van kinderen rijpen', wordt wel eens beweerd. Zijn vaccinaties in dat opzicht dan wel zinvol?



Sturen bacteriën ons gedrag?
Er is mogelijk een link tussen de bacteriën die in onze darmen leven, en hoe we ons gedragen. Zijn we onze darmen?



Niet alleen in onze darmen leven bacteriën
Darmbacteriën lijken centraal te staan in het onderzoek naar het microleven op en in ons lichaam. Wat weten we over bacteriën op andere plaatsen op ons lichaam, bijvoorbeeld op de huid?



 

Herbekijk de andere afleveringen van Grijze Cellen

Organisatie: deBuren, FWO, Eos en Handelsbeurs Concertzaal