Zo vindt een zaadcel zijn doel

Vanaf de zaadlozing begint een race tussen alle spermacellen om als eerste de eicel te bereiken en te bevruchten. De juiste weg vindt de zaadcel dankzij een welbepaalde molecule in z’n staart.

Dat het navigatiemechanisme van een spermacel zich in de staart bevindt, hoeft niet te verbazen. Met de staart beweegt de cel zich immers voort, en door in een bepaalde richting te zwiepen, ‘beslist’ de staart dus welke kant de spermacel opgaat.

Dat spermacellen de eicel in de baarmoeder weten te vinden aan de hand van een chemische gradiënt – en dat calciumionen daarbij een hoofdrol spelen – was al langer bekend. Maar hoe de staart een stijgende of dalende concentratie van ionen kan ‘voelen’, bleef een raadsel.

Tot nu. Duitse wetenschappers hebben immers de molecule kunnen identificeren die de inhoud van de staart van de zaadcel meer basisch maakt (dus minder zuur), waardoor de uitwisseling van calciumionen kan plaatsvinden. De molecule blijkt te werken als een ionenkanaal, een cellulaire functie die ook onze hartslag en zelfs de elektrische activiteit in onze hersenen regelt.

De vorsers namen de proef op de som en schakelden de molecule uit, waarna de gehackte zaadcellen doelloos in het rond bleven zwemmen en de eicel onberucht bleef. Oh ja, de onderzoekers gebruikten zaadcellen van weekdieren, maar de resultaten van de studie zouden extrapoleerbaar zijn naar de mens.