Zwaarlijvigen hebben oudere hersenen

Dikke mensen hebben minder ‘witte stof’ in hun brein dan leeftijdsgenoten. Dat betekent echter niet dat ze dommer zijn.

Amerikaanse en Britse neurologen legden 473 mensen tussen 20 en 87 jaar oud onder de MRI-scanner om het verband tussen hun BMI-index en hun hersenstructuur te meten. Ze deelden de vrijwilligers in in twee categorieën: een groep met een normaal lichaamsgewicht en een groep bestaande uit zwaarlijvige of zelfs obese mensen. Als ze bij de analyse erna de resultaten van leeftijdsgenoten naast elkaar legden ontdekten ze iets merkwaardigs: de hersenen van de mensen in de laatste groep leken gemiddeld tien jaar ouder dan die van de deelnemers in de eerste groep.

Het verschil zat ‘m precies in de hoeveelheid witte stof, een soort secundaire hersenmaterie die niet rechtstreeks betrokken is bij cognitieve of motorische taken maar de communicatie tussen de verschillende hersenengebieden (die uit grijze stof bestaat) wel mee in gang houdt. Die witte stof neemt normaliter in volume toe wanneer we opgroeien, om weer af te nemen wanneer we ouder worden – het kantelpunt ligt ergens rond onze veertigste verjaardag. Het groeien en krimpen van de witte stof is zo een soort klok om de leeftijd van onze hersenen van af te lezen.

Bij de zwaarlijvige of obese proefpersonen was het volume aan witte stof veel kleiner in vergelijking met leeftijdsgenoten met een normaal lichaamsgewicht, zozeer zelfs dat de onderzoekers er een (gemiddeld) ouderdomsverschil van tien jaar in zagen.

Wat het verschil precies veroorzaakt, is nog onduidelijk. Misschien zijn er genen bij betrokken die zowel met obesitas als met een kleiner hersenvolume zijn verbonden. Of het zou zomaar kunnen dat minder witte hersenstof net leidt tot méér eetlust. In ieder geval veroorzaakt de versnelde afbraak aan witte stof geen achterstand op cognitief vlak, daar zijn de onderzoekers van overtuigd. (sst)

Lisa Ronan, University of Cambridge, VK in Neurobiology of Aging