Geen massa-evenementen tot eind augustus, dat weten we al. Maar wat daarna: dit najaar, volgend voorjaar en de zomer van 2021? Mogen we dan weer onbekommerd naar films, theatervoorstellingen, concerten, festivals en sportwedstrijden? Zes vragen aan viroloog Marc Van Ranst.
1. Zullen alle grote evenementen getoetst moeten worden door een expertpanel tot er een werkzaam vaccin is?
Marc Van Ranst: ‘Dat zou niet te doen zijn. We zullen een manier van werken moeten vinden die vertrekt van hoe het vroeger ging en die rekening houdt met de nieuwe realiteit. Ook vóór de coronacrisis was het de lokale overheid die toelating moest geven voor een evenement. De burgemeester beslist.’
'Zolang je aan crowdcontrol doet en goed oplet, zie ik dit najaar mogelijkheden voor de Ronde van Vlaanderen'
‘Als experts kunnen wij helpen door een risicomatrix op te stellen. Die zal bestaan uit verschillende parameters en moet aangeven hoe veilig een evenement is. Is er sprake van crowdcontrol? Is de identiteit van de meeste aanwezigen bekend, zodat we aan contact tracing kunnen doen? Wordt er alcohol geserveerd? Kan de physical distancing gerespecteerd worden? Op basis van de antwoorden daarop zullen we een score geven. Groen betekent: mag plaatsvinden. Rood: mag niet plaatsvinden. Oranje: bepaalde risicofactoren moeten eerst worden bekeken en aangepakt. De bedoeling moet zijn dat er weer zoveel mogelijk moet kunnen.’
2. Hoeveel volk zullen bioscoop-, theater- en concertzalen na de zomer mogen ontvangen? Zullen er pas volle zalen zijn wanneer het vaccin massaal werd toegediend?
‘Alles hangt af van het verdere verloop van de epidemie. In de opstartfase kan je telkens een rij leeg laten en alleen mensen die in dezelfde bubbel leven naast elkaar laten zitten. Ik kan niet inschatten hoe ons leven er half oktober zal uitzien. Hooguit kan ik een paar algemeenheden debiteren over de herfst.’
‘Grote vraag blijft welke vaccinkandidaten het zullen halen, wanneer die met klinische proeven kunnen starten en wanneer met de productie van een medicijn. En gaat het dan over miljarden dosissen of enkel over een lokaal project? Iedereen die er een datum op kleeft, komt tegenwoordig in de krant, maar de realiteit is dat het onvoorspelbaar is. Als je mij vandaag om zekerheid zou vragen over een evenement, dan kan ik alleen maar zeggen: ‘Neen, het gaat niet door’.’
3. Kan ik op 18 oktober naar de Ronde van Vlaanderen gaan kijken of blijf ik beter in mijn kot? En kan dat op 4 april 2021, wanneer de volgende editie wordt gereden, al iets makkelijker?
‘In mijn jeugd ging ik naar veel wielerwedstrijden kijken. Het parcours van de Ronde is lang, er is plaats genoeg. Zolang je maar aan crowdcontrol doet en goed oplet, zie ik ook voor dit najaar al mogelijkheden. De grote massa die je normaal bij de start, de aankomst en in de viptenten hebt: dat zal niet kunnen. Maar ik ben er zeker van dat organisatoren nadenken over creatieve oplossingen om dat op te vangen.’
4. Ik wil met mijn voetbalmakkers in november 2020 naar Club Brugge-Anderlecht gaan kijken. Mag ik dat? En wat met de terugmatch in maart 2021?
‘Voetballen in lege stadions is niet alleen sfeerloos, het is ook een beetje zinloos. Dat konden we zien bij het heropstarten van de Bundesliga in Duitsland: niemand wil kartonnen borden in de plaats van echte supporters in de tribunes zien zitten. Naarmate het risico om ziek te worden verkleint, zullen we weer alle zitjes in de stadions vullen. In het begin zal dat nog aarzelend gebeuren, maar we zullen hoe dan ook anders gaan nadenken over deze epidemie.’
'Zonder vaccin geen tachtigduizend mensen op een wei'
‘Van een gewone griep worden mensen ook ziek en sterven er een aantal, daar staan we niet meer bij stil. We vergeten vlug. Onmiddellijk na de doortocht van de Spaanse griep in 1918 en 1919, een pandemie die tussen de 20 en 100 miljoen levens eiste, lieten overheden weinig evenementen toe en hadden de mensen enorme angst, maar het leven hervatte toch vrij snel.’
5. Zal ik op 27 juni 2021 mee kunnen hossen op het concert van Iron Maiden in het Sportpaleis, of zal the number of the beast ook dan nog beperkt blijven?
‘Concerten waar mensen neerzitten, zijn het veiligst. Dankzij het seating-systeem blijven mensen op hun plaats. Dat is eenvoudig, die regels zijn voor iedereen dezelfde. Naast elkaar zitten zal alleen kunnen als je uit dezelfde bubbel afkomstig bent. We moeten mensen binnen één bubbel dus aanmoedigen om samen buiten te komen.’
6. Rock Werchter en Pukkelpop 2021: volle bak, maar wel iedereen meedeinend met een mondmasker op?
‘Als mensen zich daar beter bij voelen, moeten ze vooral een mondmasker dragen. Misschien wordt het in het begin zelfs verplicht. Maar het geeft ook een vals gevoel van veiligheid. Op zo’n festivaldag wordt er gegeten, gedronken en gerookt, dan gaat het masker telkens af. In een theaterzaal zou je het nog kunnen afdwingen, omdat mensen er op hun plaats blijven zitten zonder te eten of drinken.’
‘Een mondmasker is geen wonderoplossing, maar het kan wel helpen. Nog veel beter zou zijn dat mensen anderhalve meter afstand respecteren. Dan kom je bij een andere vraag uit: is het economisch nog rendabel om Werchter en Pukkelpop voor veel minder toeschouwers te organiseren? Ook daarover zal creatief moeten worden nagedacht. Zonder vaccin geen tachtigduizend mensen op een wei.’
