Amazonewoud is mensenwerk

Het Amazonewoud is minder ongerept dan we denken, meldt een internationaal team wetenschappers in Science. Boomsoorten die al voor de 16^de eeuw door inheemse volkeren werden gedomesticeerd, komen vandaag nog bovengemiddeld vaak voor.

De wetenschappers keken naar de boomsoorten in meer dan 1000 stukken bos die deel uitmaken van het Amazon Tree Diversity Network. Ze concentreerden zich op 85 soorten waarvan bekend is dat inheemse volkeren ze gedurende duizenden jaren hebben gedomesticeerd. Dat is bijvoorbeeld het geval voor  cacao, de paranoot en de açaibes.

De gedomesticeerde boomsoorten blijken een vijf keer grotere kans te hebben om dominant te zijn dan niet-gedomesticeerde soorten. ‘Van de 5000 soorten in onze plots, zijn er 227 ‘hyperdominant’, wat inhoudt dat ze samen meer dan de helft van de stammen vertegenwoordigen,’ verduidelijkt Hans ter Steege (Naturalis Biodiversity Center), die aan het onderzoek meewerkte. ‘Louter op basis van toeval zou je verwachten dat maar vier van de 85 gedomesticeerde soorten dominant zijn – een kans van 227/5000. In werkelijkheid zijn het er twintig. Dat doet vermoeden dat de mens verantwoordelijk is voor de dominantie van 15 soorten.’

Het tweede deel van het onderzoek ondersteunt die hypothese. De wetenschappers legden een kaart van de soortensamentelling over een kaart met daarop ruim 3000 archeologische sites. Rond die sites bleken de gedomesticeerde soorten bijzonder talrijk.

De bomen in het Amazonewoud zijn deels een erfenis van vroegere bewoners, besluiten de onderzoekers. ‘We hebben een beeld van het regenwoud als één van de grootste stukken door de mens onaangeroerde natuur‘, zegt Ter Steege. ‘Dat blijkt voor grote delen van het woud niet zo te zijn.’