Bultruggen zijn de redders van de zee

Bultruggen beschermen niet alleen elkaar, maar ook andere dieren tegen orka’s.

In 2009 zag bioloog Robert Pitman hoe orka’s voor de kust van Antarctica een zeehond achterna zaten. Door synchroon te zwemmen, veroorzaakten ze een golf die de zeehond in het water deed belanden waardoor hij een vogel voor de kat werd. Tot twee bultruggen op het toneel verschenen die de zeehond leken te beschermen. De zeehond kon weer op het ijs klauteren. Geïntrigeerd door het tafereel, ging Pitman op zoek naar soortgelijke waarnemingen. In Marine Mammal Science beschrijven Pitman en zijn collega’s 115 interacties tussen bultruggen en orka’s.

Orka’s hebben het soms gemunt op walviskalveren. De walvismoeder probeert dan de orka’s te verjagen door te slaan met haar  staart en vinnen die tot vijf meter lang kunnen zijn. Soms helpen ook andere bultruggen een kalf te beschermen. In bijna 90 procent van de gevallen waarin bultruggen orka’s aanvielen, belaagden ze een andere diersoort, meestal een andere walvisachtige, zeehond of zeeleeuw.

Dat de bultruggen elkaar helpen, is niet zo verwonderlijk. De dieren trekken vaak samen op met al dan niet verwante soortgenoten. Met hun tussenkomst beschermen ze mogelijk een deel van hun genen en op langere termijn ook zichzelf. Wie vandaag helpt, heeft morgen misschien zelf hulp nodig.

Maar waarom zouden de walvissen moeite doen voor andere dieren? Soms komen ze van kilometers ver aangezwommen en duurt een confrontatie uren. Volgens de wetenschappers gaan de walvissen af op het geluid van aanvallende orka’s. ‘Dat doen ze wellicht instinctief’, zegt Pitman. ‘Omdat het soms een gered kalf oplevert. Omdat een volwassen bultrug weinig te vrezen heeft van orka’s, zijn de potentiële nadelen van een interventie beperkt, maar de potentiële voordelen groot. Dat houdt dit gedrag in stand.’ (ddc)

Bron: National Marine Fisheries Service, NOAA