Chimpansees kiezen voor samenwerking

Net zoals mensen kiezen chimpansees samenwerking boven rivaliteit. Om alles eerlijk te houden, worden profiteurs op de vingers getikt. Dat ontdekten primatologen aan het Amerikaanse Yerkes National Primate Research Center.

Chimpansees zouden liever met elkaar vechten dan samenwerken. De studie, die gepubliceerd is in PNAS, ontkracht die bewering. ‘Sommige studies suggereren dat onderzoekers de chimpansees moeten pushen om samen te werken. Daarom gaven we hen in dit experiment de vrijheid om te kiezen voor samenwerking of niet, en om bedriegers te bestraffen’, zegt hoofdonderzoeker Malini Suchak.

Haar team schotelde de apen een puzzel voor. De puzzel had drie hendels, waar een chimpansee tegelijkertijd met een of twee groepsgenoten aan moest trekken. Als het lukte, kregen ze een beloning. De apen mochten kiezen met wie ze samenwerkten.

Diefstal wordt bestraft

De chimpansees konden prima samenwerken. Ruzies kwamen wel eens voor, maar even vaak als bij mensen. Sommige chimpansees wilden gratis snoepjes, en stalen die van de apen die ervoor gewerkt hadden. Dat gedrag werd bestraft: de bestolen chimpansees protesteerden tegen de profiteur en weigerden aan de puzzel te trekken als de bedrieger erbij stond. Soms kwam een dominante aap hen helpen.

Niet alleen mensen

Als ze de keuze kregen tussen wedijveren of samenwerken met elkaar, kozen chimpansees vijf keer vaker voor samenwerken. ‘Er wordt regelmatig gezegd dat menselijke samenwerking uniek is. Dat is vreemd, want onze belangrijkste inzichten over de evolutie van samenwerking komen uit de dierenwereld. Van mieren tot orka’s, de natuur zit vol teamwork. Onze studie toont aan dat onze nauwste verwanten maar al te goed weten hoe ze bedriegers en profiteurs moeten aanpakken’, zegt de Nederlandse bioloog Frans de Waal, die meewerkte aan de studie. (mvdh)