Colombia worstelt momenteel met een nijlpaardinvasie. Voor de duidelijkheid: nijlpaarden (Hippopotamus amphibius) horen niet thuis in Zuid-Amerika, maar in Afrika. Hoe zijn ze daar terechtgekomen?
De dieren die Colombia onveilig maken, stammen af van vier exemplaren, een mannetje en drie vrouwtjes, die in 1993 ontsnapten uit het landgoed van Pablo Escobar. De beruchte Colombiaanse drugsbaron had de dieren illegaal geïmporteerd uit een Amerikaanse dierentuin. Nadat Escobar tijdens zijn arrestatie op 2 december 1993 werd gedood, keek niemand nog naar de nijlpaarden om. De familie vestigde zich in een rivier en enkele meren in de buurt, en leidt daar sindsdien een luxeleventje – zoals padre Pablo het waarschijnlijk had gewild.
De ‘cocaïnenijlpaarden’ vermenigvuldigden zich intussen tot ongeveer honderdvijftig exemplaren. Biologen schatten dat, als er niets ondernomen wordt, de populatie in de komende vijftien jaar zal klimmen tot boven de duizendvijfhonderd nijlpaarden. En dat is niet zonder gevolgen. De nijlpaarden overbemesten de meren en rivieren waarin ze verblijven, waardoor cyanobacteriën er welig tieren, de waterkwaliteit daalt, de vissen sterven en de lokale gemeenschappen honger lijden. Ook verkeersongevallen en aanvallen op mensen komen vaker voor.
Inwoners rijden langs een wild nijlpaard in Doradal, dichtbij de voormalige 'privézoo' van Escobar.
Wetenschappers voorspellen dat de nijlpaarden bedreigde soorten zullen verdringen, zoals de lamantijn (Trichechus manatus manatus), een soort zeekoe. We mogen hier in België van geluk spreken dat Guy Florizoone, de toenmalige directeur van de Brusselse Meli, in 1974 de deur van een volière vol halsbandparkieten openzette, en niet die van het nijlpaardenverblijf.
Anderzijds, het zou makkelijker moeten zijn om invasieve nijlpaarden uit te roeien dan vliegensvlugge parkieten, toch? Zo eenvoudig is het niet. De nijlpaarden beschikken over twee sterke wapens: charisma en toeristische waarde. De Colombiaanse overheid is daarom niet erg happig om actie te ondernemen – zeker niet nadat het land in 2009 in rep en roer stond nadat foto’s van de neergeschoten Pepe, Escobars voortvluchtige mannetjesnijlpaard, circuleerden. Er worden wel pogingen ondernomen om de nijlpaarden te steriliseren, maar de dieren planten zich sneller voort dan lokale beheerders ze kunnen vinden.
