Dolfijnen doen aan zelfmedicatie bij huidaandoeningen door langs te gaan bij ‘koraalklinieken’. Dat stelt een nieuw onderzoek, dat ook de opmerkelijke manier waarop ze dat doen in beeld heeft gebracht.
Beeld: Een dolfijnenmoeder leert haar kalfje hoe het met de huid tegen een genezend koraal moet aanwrijven. (© Angela Ziltener)
Het was onderzoeksleider en natuurbiologe Angela Ziltener (universiteit van Zürich) dertien jaar geleden al opgevallen toen ze dolfijnen observeerde in de Rode Zee, voor de kust van Egypte: de dieren wreven zichzelf op bepaalde momenten tegen zeer specifieke koralen aan. Daarbij schoven ze als het ware aan, neus aan staart, om zo om beurten aan hun trekken te komen. ‘Het was duidelijk dat er een systeem achter zat’, zegt Ziltener. ‘Alleen, waaróm deden ze dat en waarom kozen ze bewust voor dié koralen?’
Voor haar zoektocht naar het antwoord kozen zij en haar team voor een voorzichtige aanpak op een wat langere termijn. De meeste research naar dolfijnen gebeurt door observatie van boven de waterspiegel. Zij opteerden echter voor duiken en stap voor stap het vertrouwen winnen van de school. In een eerste fase kwamen ze er zo achter wat er precies gebeurde. Bleek dat de minuscule koraalpoliepen als gevolg van de wrijving slijm afgaven op de huid van de dolfijnen. Niet van één maar van drie welbepaalde koralen: één zacht koraal (Rumphella aggregata), één lederkoraal (Sarcophyton sp.) en één zeespons (Ircinia sp.), die samen een soort ‘koraalkliniek’ vormden.
Onderzoek van afgenomen koraalstalen door co-onderzoeksleider en analytisch scheikundige Gertrud Morlock (Justus Liebig-universiteit, Giessen) wees op de aanwezigheid in de slijmen van niet minder dan zeventien metabolieten met antibacteriële, anti-oxidatieve, hormonale en medicinaal toxische eigenschappen. ‘Contact met deze metabolieten helpt de dolfijnen bij de homeostase – het zelfherstel, zeg maar – van de huid’, stelt Morlock. ‘Maar niet alleen dat. De stoffen kunnen ook preventief werken en een steentje bijdragen tot een natuurlijke behandeling van microbiologische infecties van de huid.’
Op deze videobeelden kun je zien hoe dolfijnen als het ware aanschuiven om zichzelf om beurten te behandelen in ‘de koraalkliniek’. (© Angela Ziltener)
