In juni en december 2023 maakte het Amerikaanse onderzoeksschip Falkor (too) van het Schmidt Ocean Institute twee opzienbarende reizen naar de diepzee in de Stille Oceaan bij Costa Rica. Ze gingen naar de in 2013 ontdekte onderwatervulkaan met koudwater hydrothermale bronnen. Door onderzoek met de SuBastian, een op afstand bestuurd vaartuig, was daar een broedplaats van octopussen ontdekt op drieduizend meter diepte. Het doel van deze expedities was de onderwaterbroedkolonies in detail bestuderen. Dat is gelukt: er werden vier nieuwe inktvissoorten ontdekt.

Een van die nieuwe octopussoorten werd bij een koudwaterbron op de Doradoheuvel van de Loma el Dorado-onderwatervulkaan gevonden. Het werd voorlopig de Dorado-octopus genoemd. Bij deze bronnen komt relatief warm water met een temperatuur van circa 10°C uit de bodem. Dat is heel wat warmer dan de 1,5°C van de omringende diepzee. Het is een oase waarvan het leven uniek en nog onbekend is.

Jarenlang broeden

Uit de eerste test blijkt dat de Dorado-octopus veel overeenkomsten heeft met de pareloctopus (Muusoctopus robustus). Deze wordt voor de kust van Californië, op dezelfde diepte, aangetroffen. Die inktvis migreert met duizenden tegelijk door de koude diepzee naar de hydrothermale bronnen om te paren, waarna de mannetjes sterven. Ze hebben hun klus geklaard. Maar de vrouwtjes niet: zij maken een nest, en broeden en bewaken het terwijl ze niet meer eten. Dat duurt ongeveer twee jaar. Bij nesten in een koude omgeving kan dat oplopen tot vijf jaar. Als de eieren uitkomen, sterven ze.

Bij de koude temperatuur in de diepzee is de stofwisseling gering en vertragen de groei, beweging en voortplanting. Hierdoor liggen de geboortecijfers laag en duurt het broeden en het leven lang. Dankzij de warmte van de koudwaterbronnen versnelt de stofwisseling en ontwikkelen de embryo’s zich sneller. De broedtijd is dan slechts ongeveer twee in plaats van vijf jaar.

Bron: Schmidt Ocean Institute, Californië, Verenigde Staten