Eerste stapjes werden onder water gezet

Dat onze verre voorouders hun eerste stapjes zetten toen ze de overstap van het water naar het land maakten, lijkt logisch. Nieuw onderzoek doet echter vermoeden dat de eerste stappen niet aan land, maar op de zeebodem werden gezet. Sommige vissen wandelen namelijk nog steeds.

Amerikaanse wetenschappers bestudeerden de kleine rog, een kraakbeenvis verwant met haaien die bekendstaat als één van de primitiefste gewervelde dieren. Hij verschilt amper van zijn voorouders die honderden miljoen jaren geleden leefden.

Kleine roggen hebben borstvinnen, waarmee ze zwemmen, maar ook kleine buikvinnen, waarmee ze over de zeebodem ‘stappen’. Eerder onderzoek had al uitgewezen dat de dieren daarbij afwisselend links-rechtsbewegingen maken. Nu konden de onderzoekers aantonen welke genen actief zijn in de bewegingsneuronen van de vis.

Veel van die genen vertonen, net als de neuronen zelf, sterke overeenkomsten met die van zoogdieren. Daaruit besluiten de wetenschappers dat het genetische programma dat aan de basis ligt van stappen het eerst in vissoorten voorkwam. En bovendien dat die genen miljoenen jaren ouder zijn dan gedacht. De wetenschappers willen de kleine rog nu gebruiken in plaats van complexere proefdieren als muizen of kippen om te bestuderen hoe neuronen stapbewegingen aansturen.