Eerste warmbloedige vis ontdekt
14 mei 2015 door Eos-redactieDe lichaamstemperatuur van de koningsvis (Lampris guttatus) is constant hoger dan die van het water waarin hij zwemt.
De lichaamstemperatuur van de koningsvis (Lampris guttatus) is constant hoger dan die van het water waarin hij zwemt. Dat melden Amerikaanse onderzoekers in het vakblad Science.
De koningsvis is daardoor de eerste warmbloedige vis. De vis is ongeveer even groot als een autoband en leeft op honderden meters diepte in koud water. Hij beweegt zich voort door constant met zijn grote vinnen te flapperen. ‘Die spieractiviteit genereert warmte’, legt bioloog Nick Wegner van de Amerikaanse National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) uit. ‘De meeste vissen geven die warmte meteen aan het water af. Maar de koningsvis beschikt over een aantal aanpassingen om dat te voorkomen. Daarnaast zijn zijn spieren uitzonderlijk groot, waardoor ze meer warmte produceren.’
De wetenschappers ontdekten dat de vis over een warmte-uitwisselingssysteem in zijn kieuwen beschikt. Bloedvaten met zuurstofrijk koud bloed dat terug naar het lichaam stroomt, zijn omringd door bloedvaten die warm bloed naar de kieuwen voeren. ‘Zo vermindert de vis warmteverlies ter hoogte van de kieuwen’, zegt Wegner. ‘Bovendien beschikt hij over isolerend vetweefsel.’
De onderzoekers registreerden de lichaamstemperatuur van de dieren terwijl ze honderden meter diep doken en stelden vast dat die constant vijf graden boven de omgevingstemperatuur bleef. Sommige vissen zoals tonijn en sommige haaien zijn in staat om hun spieren tijdelijk warm te houden, zodat ze beter kunnen zwemmen. Maar op grote diepte koelen hun organen snel af, waardoor ze warmer water moeten opzoeken. De koningsvis is de eerste vis die zijn volledige lichaam op temperatuur weet te houden – al komt die nog niet in de buurt van de lichaamstemperatuur van vogels en zoogdieren.
De wetenschappers vermoeden dat hem dat een voordeel oplevert. ‘De meeste vissen die op grote diepte leven zijn traag, en vangen hun prooi door in een hinderlaag te liggen’, aldus Wegner. ‘Maar de koningsvis is een actieve jager, die door zijn warmere lichaam grote afstanden kan afleggen en snelle prooien kan verschalken.’ (ddc)
