Het jaar waarin de aarde ingrijpend veranderde

Geen enkele natuurkracht verandert de aarde zo ingrijpend als onze activiteit. Dat blijkt uit een overzicht van 24 indicatoren in het vakblad Anthropocene Review. Van energie- en watergebruik tot toerisme en papierproductie. En van ontbossing en visvangst tot oceaanverzuring en ozonconcentratie. Vanaf 1950 gaat het allemaal hard.

Twaalf van de 24 indicatoren geven menselijke activiteiten weer, de andere twaalf staan voor veranderingen van de aarde. De wetenschappers beginnen met het meten van wat ze ‘de grote versnelling’ noemen in 1750, ongeveer het begin van de industriële revolutie. Maar de grootste veranderingen doen zich pas voor vanaf 1950.

De 24 indicatoren (klik op de afbeelding om deze te vergroten)

Volgens de onderzoekers maakt het onderzoek duidelijk dat we ons wel degelijk in een nieuw tijdperk bevinden, niet langer in het holoceen maar in het antropoceen. Die naam werd door de Nederlandse Nobelprijswinner Paul Crutzen voorgesteld in 2000 maar is nog steeds niet officieel erkend door de International Commission on Stratigraphy. Wanneer het antropoceen dan precies begon, is niet duidelijk. Sommige wetenschappers stellen het ontstaan van de landbouw, zo’n 10.000 jaar geleden, als startpunt voor, anderen het begin van de industriële revolutie.

Op basis van deze studie schuiven de onderzoekers 1950 naar voren. Pas vanaf dat moment overstijgen veranderingen aan onze planeet duidelijke de natuurlijke variabiliteit, luidt het.

Van de twaalf menselijke activiteiten lijkt enkel de bouw van grote dammen af te nemen. Ook de hoeveelheid ozon in de stratosfeer neemt niet langer toe, een gevolg van doeltreffend beleid. Dat de visvangst plafonneert is daarentegen geen teken van goed beheer maar van overbevissing. (ddc)