Hoe de bij haar baby’s vaccineert

Bijen geven hun nageslacht een natuurlijke bescherming tegen ziekteverwekkers mee. Amerikaanse onderzoekers hebben ontrafeld hoe ze dat precies doen. Het eiwit vitellogenine speelt daarbij een cruciale rol.

In een bijenkolonie houdt de koningin zich vooral bezig met eieren leggen. Werkbijen brengen haar voedsel: van pollen en nectar maken ze ‘koninginnenbrij’, die soms ook bacteriën bevat. Die bacteriën worden mee verteerd en opgeslagen in het zogenoemde ‘vetlichaam’ van de koningin – vergelijkbaar met onze lever. Stukjes bacterie binden vervolgens met het eiwit vitellogenine en komen via het bloed in de eitjes terecht. Jonge bijen worden zo ‘gevaccineerd’.

Nu ze dat mechanisme hebben achterhaald, hopen de wetenschappers natuurlijke vaccins voor bijen te kunnen ontwikkelen, onder meer tegen Amerikaans vuilbroed. De vuilbroedbacterie tast de bijenlarven aan. Een besmetting breidt zich snel uit en remt de groei van het bijenvolk. (ddc)