Hoe kleiner, hoe krachtiger

Kameleons verschalken hun prooi met een snelle beweging van hun lange, kleverige tong. Nu Amerikaanse wetenschappers ook de allerkleinste kameleons hebben onderzocht, wordt pas echt duidelijk wat een krachttoer dat is.

Tot dusver hadden wetenschappers vooral grotere kameleonsoorten bestudeerd. De Amerikaanse onderzoekers filmden 20 soorten in het lab, waaronder diertjes kleiner dan tien centimeter, met een camera die 3000 beelden per seconde maakt. Allemaal kregen ze een lekkere krekel voorgeschoteld. Gingen ze tot actie over, dan konden de wetenschappers precies de door de tong afgelegde afstand, de snelheid en de versnelling meten.

Een krekel vangen in 20 miliseconden

Hoe kleiner de kameleon, hoe hoger de versnelling en relatieve kracht, en hoe groter de overbrugde afstand in verhouding tot de lichaamsgrootte. Sommige soorten halen tot 2.5 keer hun lichaamslengte. De tong van Rhampholeon spinosus, een kameleon die op uw duim past, kan 90 kilometer per uur halen in een honderdste van een seconde. Een krekel vangen duurt dan 20 milliseconden.

De kameleons genereren ook een enorme kracht per kilogram lichaamsgewicht, tot 14.000 watt/kg. Ter vergelijking: topwielrenners halen zo’n 7 watt/kg.

 

Topwielrenners genereren 7 watt per kilogram lichaamsgewicht, kameleons 14.000 watt  

Grotere kameleons zetten ook knappe prestaties neer, maar moeten hun kleine verwanten laten voorgaan. Furcifer oustaleti, een beest van zo’n zestig centimeter, haalt amper een vijfde van de versnelling van kleinere soorten.

Dat kleine soorten het beter doen, is logisch. De tong wordt door een soort katapult gelanceerd, en die is in verhouding tot hun lichaam groter bij de kleine kameleons. Ook evolutionair houdt dat steek: kleine dieren hebben meer energie per kilogram lichaamsgewicht nodig, en moeten dus bijzonder goede jagers zijn. (DDC)