Insectenstamboom

Een internationale onderzoeksgroep publiceerde deze week in Science de eerste “insectenstamboom”.

Geen dierengroep zo groot als die van de insecten: miljoenen soorten kruipen, vliegen, zwemmen en kriebelen over deze planeet. Onze kennis over de evolutie die insecten doorliepen of hun onderlinge genetische relatie vertoont echter wat gaten. Terwijl de diertjes wel een centrale rol spelen in vele niet-mariene ecosystemen en onze natuurlijke hulpbronnen kunnen maken of kraken.

Meer dan honderd experts over heel de wereld, van biologen tot paleontologen, bestudeerden het DNA en RNA van 144 zorgvuldig gekozen insecten. De resultaten tonen een link met planten: insecten zagen het levenslicht gelijktijdig met de opkomst van de eerste landplanten, zo’n 480 miljoen jaar geleden, en samen vormden ze het eerste landecosysteem op onze planeet. Toen 400 miljoen jaar geleden planten een groeispurt kenden en wouden ontstonden, ontwikkelden insecten vleugels.

Deze studie zette ook foutjes van oudere genetische onderzoeken recht. De resultaten komen eveneens van pas voor medische of economische doeleinden, bijvoorbeeld om pestsoorten te bestrijden. Tenslotte haalt ook de computerwereld iets uit deze studie: omdat de hoeveelheid genetische informatie die moest verwerkt en geanalyseerd worden te groot was voor bestaande software werd er nieuwe ontwikkeld.

De wetenschappers verzamelden zich voor deze insectenstudie in de groep 1KITE, (1.000 Insect Transcriptome Evolution). Het team wil uiteindelijk van meer dan 1.000 soorten uit alle insectenordes zo veel mogelijk informatie verzamelen om de fylogenetische stamboom verder te verfijnen. (tn)