Japanse vulkaan ‘staat op uitbarsten’

Onderzoek toont aan dat de ondergrondse magmakamers van de Sakurajima-vulkaan stilaan vollopen, sneller dan de zeer actieve vulkaan kan verwerken.

Vulkanen waarbij regelmatig lava ontsnapt of kleine gaserupties plaatsvinden mogen dan gevaarlijk lijken, hun actieve status betekent ook dat er regelmatig stoom van de ketel wordt gehaald. Tot de onderaardse druk natuurlijk té groot wordt dat alleen een grote uitbarsting de druk kan verlichten – soms ontploft daarbij zelfs de hele vulkaan.

De Sakurajima, gelegen op het zuidelijke eiland Kyushu, is een van de actiefste vulkanen van Japan – en dat wil wat zeggen in deze seismische hotspot. Bijna dagelijks vinden er op de flanken of in de oude kraters van de Sakurajima kleine erupties plaats. Dat is leuk voor toeristen – wie al eens op de Strombolivulkaan of de Etna heeft gestaan weet hoe bijzonder dit is – maar vulkanologen die de boel in de gaten moeten houden kunnen er eigenlijk weinig mee. Het klopt wel dat het tempo van kleine uitbarstingen in de aanloop naar de zogenaamde big one oploopt, maar vaak is het dan al te laat om nog grote evacuatieplannen in gang te zetten.

En die plannen zijn er voor de Sakurajima, want op slechts acht kilometer van de vulkaan ligt Kagoshima, dat door zijn ligging aan een baai en het warme klimaat weleens het Napels van het Verre Oosten wordt genoemd. Het feit dat er een actieve vulkaan in de buurt ligt heeft daar natuurlijk ook wel wat mee te maken…

Verhoogde alertheid in nabijgelegen stad Kagoshima

Volgens Britse vulkanologen is er inderdaad reden tot ongerustheid in Kagoshima – of op z’n minst tot verhoogde alertheid. Met moderne technieken waarmee ze op basis van gps-data de deformaties in en rond de vulkaan maten, ontdekten de wetenschappers dat de ‘loodgieterij’ onder de vulkaan stilaan aan het vollopen is met magma. Jaarlijks wordt er zo’n 14 miljoen kubieke meter aan magma opgepompt tot in de ondergrondse reservoirs. Maar de cruciale vinding van de wetenschappers is dat het tempo waarmee al dat magma vanuit het binnenste van de aarde wordt aangevoerd de laatste tijd almaar toeneemt – in die mate dat de kleine erupties zelfs niet meer voldoende stoom van de ketel kunnen halen.

Sinds de laatste grote uitbarsting in 1914 (een kleine honderd mensen in het toen nog dun bevolkte Kagoshima verloren het leven) is er meer dan een eeuw verstreken. De Britten hebben uitgeteld dat de Sakurajima ongeveer 130 jaar nodig heeft om voldoende magma te kunnen verzamelen voor een volgende uitbarsting. De deadline voor de inwoners van het Napels van het Verre Oosten nadert dus schrikbarend snel…(sst)

Bron: James Hickey, University of Exeter, VK in Scientific Reports