De vogels laten ‘s nachts hun lichaamstemperatuur drastisch zakken om energie te besparen. Een nieuwe studie toont dat ze ook kunnen kiezen voor een gematigd alternatief.
Kolibries laten hun lichaamstemperatuur strategisch zakken tijdens hun energiezuinige rustmomenten. Tijdens hun slaap laten deze ‘mini-energiecentrales’ hun lichaamstemperatuur zakken met wel 37 graden. Ze komen dan in torpor terecht, een toestand die vergelijkbaar is met de winterslaap. Dankzij die torporstaat kunnen ze 60 tot 90 procent energie per uur besparen, zegt Anusha Shankar, een ecologe aan de Universiteit van Cornell en hoofdauteur van een nieuwe studie naar het fenomeen.
De torporstaat is cruciaal voor de levensstijl van de kolibrie, maar heeft ook nadelen. Zo worden de vogels stijf, waardoor ze niet op bedreigingen kunnen reageren. “Ze zijn daadwerkelijk comateus”, zegt ornitholoog Christopher Witt van de Universiteit van Nieuw-Mexico, die niet deelnam aan de studie.
Met het onderzoek toonden Shankar en haar onderzoeksteam aan dat kolibries ook kunnen rusten in een meer oppervlakkige torportoestand met gematigde lichaamstemperaturen. Dit bewijst dat ze meer controle hebben over hun lichaamsthermostaat dan dat we aanvankelijk dachten.
Volières
Ondanks zeventig jaar lang onderzoek naar de torporstaat bij kolibries, bleef deze vaardigheid steeds onopgemerkt. In voorgaand onderzoek vond het onderzoek naar torpor steeds plaats in een laboratorium. Shankar en haar collega’s hebben de kolibries bestudeerd in hun natuurlijke omgeving in Zuidoost-Arizona.
De wetenschappers vingen de kolibries voor het donker werd en plaatsten ze vervolgens in buitenvolières. Elke nacht observeerden ze de kolibries met infraroodcamera’s om zo de temperatuur van de vogels te meten. Dat deden ze rond de ogen van de kolibrie, omdat daar minder veren zijn waardoor de meting nauwkeurig is. De drie bestudeerde soorten spendeerden tot 35 procent van de nacht in een oppervlakkige torporstaat. De rest van de tijd hadden de vogels normale temperaturen, waren ze in een diepe torporstaat of waren ze aan het wisselen tussen de twee - met verschillen van vogel tot vogel. Dit is de eerste wetenschappelijke waarneming van oppervlakkige torpor bij kolibries, zegt Witt, “maar het is duidelijk onderdeel van hun strategische temperatuurregulatie.”.
Dankzij de oppervlakkige torporstaat halen kolibries meer voordelen uit hun slaap, terwijl ze minder risico lopen dan in een diepe torporstaat, zoals een verminderde immuun-functie, zegt Shankar. “Dit werpt zoveel andere vragen op.” Zo kan verder onderzoek ingaan op de vragen hoe torpor wordt aangedreven en hoe kolibries hun lichaamstemperatuur zo drastisch kunnen laten zakken.
Vertaling: Gwen Pauwels
