Luistervinken bij de bijen

Onderzoekers hebben gevonden hoe bijen een indicatie kunnen geven over de toestand van het milieu: door hun communicatiedans te analyseren en zo te achterhalen waar de beste bloemen groeien.

Onze moeder heeft ons destijds toch geleerd dat luistervinken niet hoort? Wetenschappers van de University of Sussex (VK) hebben die aloude regel straal genegeerd en legden hun oor te luister bij bijen.

Bij bijen? Jazeker. Hoewel ‘luistervinken’ de lading niet helemaal dekt, want bijen communiceren door te dansen. Goed kijken is dus de boodschap. Bijendansen geven aan waar er zich voedselrijke gebieden bevinden.

De onderzoekers wilden nagaan of de miljoenen euro’s die de Europese Unie spendeert aan projecten en subsidies om de natuur in stand te houden, wel hun geld waard zijn. Daarom onderzochten ze waar de bijen het vaakst hun nectar vandaan halen, anders gezegd: waar de beste bloemen groeien.

Gradenboog en chronometer

Het team, onder leiding van Margaret Couvillon, registreerde en ontcijferde de dansen van bijen uit drie verschillende korven, en dat over een periode van twee jaar. De hoek van de dans geeft aan in welke richting de voedselbron ligt, de duur van de dans verraadt dan weer de afstand. Met een simpele gradenboog en chronometer decodeerden de biologen de informatie van 5.484 dansen. De resultaten zijn gepubliceerd in het vakblad Current Biology.

De meeste populaire bestemming in de wijde omgeving van de Sussex-universiteit, waar het onderzoek plaatsvond, bleek Castle Hill te zijn: het enige nationale natuurreservaat in dat deel van het Verenigd Koninkrijk. Opvallend was voorts dat de plaatsen waar de bijen het minst vaak naartoe gingen, gebieden waren waar landbouwers een zogeheten Organic Entry Level-subsidie krijgen. Dat EU-fonds steunt boeren die hun gewassen biologisch willen telen. De onderzoekers vermoeden dat het frequente maaien van het land ervoor zorgt dat heel wat planten die voor bijen belangrijk zijn, verdwijnen. (adw)