Meren warmen snel op

Door de klimaatverandering warmen meren per decennium gemiddeld 0,34 graden Celcius op, meldt een internationaal team wetenschappers in het vakblad Geophysical Research Letters. Dat is sneller dan de oceanen en de atmosfeer.

De wetenschappers analyseerden 235 meren op zes continenten, die al minstens 25 jaar worden gemonitord. Ze gebruikten daarvoor zowel temperatuurmetingen ter plaatse als metingen met satellieten. Samen vertegenwoordigen de bestudeerde meren meer dan de helft van het door mensen gebruikte zoet water in meren. Die watervoorraad kan volgens de onderzoekers onder druk komen te staan. ‘Als het warmer wordt, betekent dat dat er meer water uit meren verdampt’, zegt hoofdauteur Karl Havens (University of Florida). ‘Warmere meren zijn dus ondiepere meren, waarin minder water overblijft voor gebruik als drink- of irrigatiewater.’

Ook voor het leven in de meren kan de temperatuurstijging grote gevolgen hebben. ‘Een stijging van 0,3 graden per decennium lijkt weinig’, zegt Aurora Geerts (Hogeschool Gent), die met haar onderzoek naar de impact van opwarming op watervlooien de Eos Pipet 2015 won. ‘Maar dat is een gemiddelde. De dieren en planten moeten de dagelijkse schommelingen trotseren. Het zijn vooral die extreme temperaturen en langer aanhoudende warme periodes die een grote invloed zullen hebben.’

Het zijn vooral extreme temperaturen en langer aanhoudende warme periodes die grote invloed zullen hebben

Toename algen en giftige cyanobacteriën

De onderzoekers verwachten dat het aantal gevallen van algenbloei, een plotse toename van de hoeveelheid algen, die alle zuurstof in het water opgebruikt, tegen het einde van deze eeuw met twintig procent zal toenemen. De bloei van giftige cyanobacteriën zou met vijf procent toenemen.

De snelste temperatuurstijgingen doen zich vooral voor in meren op hogere breedtegraden, soms met 0,7 graden Celcius per decennium. In de tropen blijft de temperatuurstijging vooralsnog beperkt. (ddc)