Muizen zingen als een straalmotor

Muizen gebruiken ultrasone geluiden om een partner te verleiden en hun territorium te verdedigen. Tot nog toe was onduidelijk hoe ze dat precies doen. Met een techniek die tot dusver enkel in straalmotoren is aangetroffen, blijkt nu uit een studie van een internationaal team onderzoekers dat in het vakblad Current Biology staat.

De muizen produceren de voor ons onhoorbare geluiden niet door de stembanden in hun strottenhoofd te laten trillen. Met hogesnelheidscamera’s die 10.000 beelden per seconde maken, konden de onderzoekers aantonen dat de stembanden niet veroeren.

Interactie tussen luchtstroom en geluidsgolf

In plaats daarvan stuwen de muizen een kleine luchtstroom vanuit hun luchtpijp tegen de wand van het strottenhoofd. Het resultaat is een ultrasone fluittoon. ‘Als een luchtstroom een voorwerp raakt, kunnen stabiele fluittonen ontstaan’, verduidelijkt de Nederlandse bioloog Coen Elemans (University of South Denmark), die de studie coördineerde. ‘We denken dat het geluid in muizen ontstaat door interactie tussen een luchtstroom die door een opening tussen de stembanden passeert, en een geluidsgolf die de andere kant op gaat. Een complex fysisch fenomeen, en het was erg verrassend het in muizen te vinden.’

Tot dusver was het mechanisme enkel waargenomen bij het opstijgen en landen van vliegtuigen met straalmotoren, en bij krachtige luchtstromen die elektrische componenten moeten koelen.

Muizen doen dienst als proefdier bij onderzoek naar stotteren en andere spraakproblemen. ‘Onderzoekers gebruiken muizen om te kijken welke genetische mutaties die problemen veroorzaken en wat het effect van geneesmiddelen is’, zegt Elemans. ‘Daarom is het belangrijk om te weten hoe muizen precies geluiden produceren.’ (ddc)