Als we nu beginnen met het op grote schaal beschermen en herstellen van natuur, kan die ongeveer 10 miljard ton CO₂ per jaar opslaan. Dat becijferen wetenschappers in het vakblad Nature.

Om de opwarming tot anderhalve of twee graden Celsius te beperken, zoals afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs, moeten we niet alleen de uitstoot van broeikasgassen reduceren, maar ook koolstof uit de atmosfeer halen. Natuur kan tot beide doelstellingen bijdragen. Door ecosystemen zoals bossen en veengebieden te beschermen, voorkomen we dat er grote hoeveelheden koolstof in de atmosfeer komen wanneer ze zouden worden vernietigd. En door natuur te herstellen, kunnen we koolstof uit de atmosfeer vastleggen. Ook beter beheer van productiebos, akker- en graasland kan bijdragen tot koolstofopslag, bijvoorbeeld door land- en bosbouw te combineren in agroforestry.

Alles bij elkaar zouden we volgens de onderzoekers zo 5 miljard ton CO₂-uitstoot per jaar kunnen vermijden en 5 miljard ton CO₂ vastleggen, samen dus goed voor 10 miljard ton CO₂-opslag, meer dan de wereldwijde transportsector jaarlijks uitstoot. Ze beperkten zich daarbij tot ingrepen die niet te duur zijn (minder dan 100 dollar per ton CO₂) en de voedselproductie en biodiversiteit niet schaden (een snelgroeiende bomenplantage kan bijvoorbeeld veel koolstof opnemen maar is doorgaans nefast voor de biodiversiteit).

Wat levert dat op? De wetenschappers becijferen dat in een scenario waarin onze uitstoot tegen 2055 naar nul moet en de opwarming piekt met anderhalve graad, natuurlijke oplossingen tegen die tijd 0,1 graad van de opwarming kunnen afschaven. Mikken we op 2 graden opwarming en nuluitstoot in 2085, dan kan natuur tegen dan 0,2 graden opwarming uitsparen.

Hoe sneller de temperatuur moet pieken en hoe sneller onze uitstoot naar nul moet, hoe kleiner de bijdrage die natuur kan leveren, doordat er weinig tijd is. Maar de impact van natuurlijke oplossing stopt niet wanneer de vooropgestelde deadline is verstreken. In het 1,5°C-scenario, spaart natuur tegen het eind van de eeuw 0,4 °C opwarming uit, waardoor de globale gemiddelde temperatuur terug kan zakken.

In een scenario waarin we de broeikasgasuitstoot pas tegen het eind van de eeuw naar nul krijgen, zouden natuurlijke oplossingen 0,3 graden opwarming kunnen vermijden. Maar in dat geval knabbelt de verwachte hogere opwarming – 3 graden tegen 2100 – aan het potentieel van ecosystemen om koolstof op te slaan.

Een paar tienden van een graad, dat lijkt niet veel. ‘Het kan wel belangrijk zijn om bepaalde omslagpunten in het klimaat te vermijden (waarbij bijvoorbeeld poolijs onomkeerbaar begint te smelten, red.)’, zegt bioloog Ivan Janssens (UAntwerpen) die de interactie tussen ecosystemen en klimaat bestudeert en niet bij het onderzoek betrokken was. ‘Daarnaast leveren deze ingrepen allerlei extra voordelen op, zoals behoud en herstel van biodiversiteit, hogere voedselproductie en minder verzuring van bodems en oceanen.’

‘De impact van natuurlijke oplossingen is beperkt vergeleken met andere ingrepen zoals het decarboniseren van onze economie’, zegt auteur Cécile Girardin (University of Oxford). ‘Toch kunnen ze een reële bijdrage leveren aan het temperen van de opwarming, nog voor het einde van deze eeuw, maar ook nog lang erna. Goed beheerde ecosystemen kunnen nog eeuwen koolstof opslaan. Hoe sneller we hiermee beginnen, hoe groter de impact in de komende decennia kan zijn.’