Nieuwe vogelsoort ontdekt op Indonesische eiland Alor

In September 2009 observeerde ik deze onbekende vogel in een bos op één van de hoogste bergtoppen van het eiland. In samenwerking met Colin Trainor, een Australische bioloog van de Charles Darwin Universiteit, fotografeerden we de vogels uitvoerig en maakten we vele geluidsopnames voor verdere analyse.

Ons onderzoek maakte duidelijk dat de vogel van Alor belangrijke verschillen vertoont met de dwerghoningeter van het naburige eiland Wetar. De dwerghoningeters van Wetar hebben een rode borst en hebben een verschillende zang en roep. Ook zijn er belangrijke ecologische verschillen tussen beide soorten. Zo is de Wetar Dwerghoningeter een erg talrijke soort die voorkomt in vrijwel alle vegetatietypes: van zeeniveau tot in de hoge bergbossen. De Alor Dwerghoningeter daarentegen is schaars en komt enkel voor in een specifiek type eucalyptusbos boven de 900 meter.

In November 2015 organiseerden wetenschappers van de Nationale Universiteit van Singapore en het Indonesische Instituut voor wetenschap een officiële expeditie naar de bergen van Alor. Zij vingen een Dwerghoningeter, verrichtten een gedetailleerde studie van het verenkleed en deden een genetische analyse. Het bleek om een nieuwe vogelsoort te gaan.

Het geschikte habitat voor deze pas beschreven Dwerghoningeter is beperkt in oppervlakte en het is de voorbije jaren bovendien fors gedegradeerd. Het eiland kampt met een snel groeiende bevolking die intensief van deze bossen gebruikt maakt. Steeds meer mensen vestigen zich in de bergen die door verbetering van het wegennet beter toegankelijk worden.

Daarom waarschuwen we: de pas ontdekte vogel is met uitsterving bedreigd als de bergbossen van Alor geen betere bescherming krijgen. Het behoud van deze bossen zou ook tal van andere inheemse en bedreigde vogelsoorten ten goede komen. Colin Trainor en ik wezen er in eerdere publicaties al op dat de avifauna van Alor veel rijker is dan aanvankelijk werd aangenomen. Zo bieden de bossen van Alor ook een belangrijke schuilplaats voor de Flores Kuifarend en de Geelkuifkaketoe, twee vogelsoorten die op andere plaatsen in Indonesië met uitsterving worden bedreigd.

Om ook in Indonesië zelf aandacht te vestigen op het belang van vogelbescherming en bosbehoud op Alor, beslisten we om de wetenschappelijke naam van deze dwerghoningeter (Myzomela prawiradilagae) op te dragen aan Dewi Malia Prawiradilaga. Zij is onderzoekster en leidt het departement voor vogelonderzoek aan het Indonesisch instituut voor Wetenschappen in West Java. In Indonesië heeft ze een leidende rol voor de studie en de bescherming van Indonesische vogels.