Een natuurfotograaf legde onlangs een irreël tafereel vast op het Yakushima-eiland in Japan: een intiem moment tussen een aap en een hert. Seks tussen onverwante wilde diersoorten is extreem zeldzaam. Waarom doen ze het?
Begin dit jaar ging een filmpje viraal waarin was te zien hoe een aap met een hert probeert te paren. Een natuurfotograaf legde het irreële tafereel vast op het Yakushima-eiland in Japan. De makaak bestijgt het hert, nonchalant, alsof het een geroutineerde circusact betreft. Het hert reageert niet afwijzend. Het vrouwtje zakt eerst wel wat door haar achterpoten op zoek naar evenwicht, maar laat de vreemde minnaar vervolgens begaan. Nog geen uur later observeert de natuurfotograaf een tweede intieme sessie tussen de twee. Het hele schouwspel lang beschermt de makaak ‘zijn’ hert tegen andere hitsige mannetjesapen.
Seks tussen twee wilde diersoorten is uiterst zeldzaam. Zo zeldzaam dat er in de wetenschappelijke literatuur slechts één ander duo de aap en het hert voorafgaat. In 2014 keken biologen met open mond toe hoe een mannelijke pelsrob een veel kleinere koningspinguïn vastgreep, onder zich trok en seksueel misbruikte. De pinguïn probeerde te ontkomen door zijn belager te pikken, maar zonder resultaat. Nog groter was hun verbazing toen de biologen even later een andere pelsrob hetzelfde zagen doen, en daarna nog één, en nog één. Het zo vredige Antarctica bleek vulgaire wezens te huisvesten.
De robben zijn hier de slechteriken, maar tegelijk ook de slachtoffers. De biologen die het seksuele wangedrag bestudeerden, besloten immers dat de pelsrobben gedreven werden door de tikkende hormonenbom in hun lijf. Een bom die ontploft wanneer het maar niet lukt om een vrouwtje van de eigen soort te veroveren. Ook dolfijnenmannen lijden eronder. Jonge mannetjes botvieren hun seksuele frustraties op de veel kleinere bruinvissen. Ze kiezen een slachtoffer uit en martelen het dood.
Zo wreed de relatie is tussen pelsrob en koningspinguïn, zo wederzijds is de liefde tussen makaak en sikahert. Enkele Franse primatologen stapten na het bekijken van het bewuste filmpje dan ook meteen op het vliegtuig naar Japan. Ze publiceerden hun bevindingen nu in het wetenschappelijk tijdschrift Primates. De biologen betwijfelen dat de makaken de herten bestijgen om dezelfde reden als de pelsrobben.
Bij opjuttende hormonen kiezen gefrustreerde mannetjes doorgaans voor masturbatie of voor elkaar. Vermoedelijk is de exotische liefde eerder het gevolg van de intense band die er sowieso tussen de twee is. De apen vlooien de herten, en de herten eten uitwerpselen en zaadjes die de apen achterlaten. Ze zijn daarom vaak in elkaars buurt. Heel wat makaken zitten en rijden ook op de herten. Waarschijnlijk ging het geobserveerde mannetje gewoon een stapje verder in dat speelse gedrag.
Wat de uiteindelijke verklaring ook is, de observatie leert biologen dat seks tussen soorten meer is dan een foute inschatting. In gevangenschap vergissen dieren zich wel vaker van soort. Een leeuw en een tijger voelen zich in het wild niet tot elkaar aangetrokken. Stop ze samen in een kooi en er komen lijgers of teeuwen van.
Hetzelfde geldt voor zezels, gepen, walfijnen en andere scheiten. Het gaat altijd om nauw verwante soorten die goed op elkaar lijken. Mogelijk vergissen mannetjes in gevangenschap zich wel eens van soort, omdat ze niet weten hoe ‘hun’ vrouwtjes eruit zien. Als makaken of pelsrobben zich ooit moeten verantwoorden voor hun seksueel afwijkende gedrag, zullen ze dat argument onmogelijk kunnen gebruiken.
