Opbranden fossiele brandstoffen doet zeespiegel 50 meter stijgen

Wat gebeurt er als we alle ontginbare voorraden fossiele brandstoffen bovenhalen en verbranden? Een internationaal team wetenschappers bestudeerde met behulp van een model het effect daarvan op Antarctica in de komende 10.000 jaar. Komt al die koolstof uit de nog beschikbare gas-, olie- en koolvoorraden in de atmosfeer terecht, dan zal de zeespiegel zo’n 50 meter stijgen, melden ze in het vakblad Science Advances.

De wetenschappers baseerden zich bij het bepalen van de nog beschikbare hoeveelheid fossiele brandstoffen op cijfers van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen ‘reserves’, die met de huidige technologie rendabel kunnen worden ontgonnen, en ‘voorraden’, die in de toekomst mogelijk kunnen worden ontgonnen. De olie-, gas- en koolreserves zijn samen goed voor 1000 à 2000 miljard ton koolstof, de voorraden voor 8000 tot 13000 miljard ton.

De meeste studies concentreerden zich tot nog toe enkel op de West Antarctische ijskap, maar dit keer keken de onderzoekers ook naar de gevolgen van opwarming voor de grotere Oost Antarctische ijskap. Het ijs verdwijnt op twee manieren. Enerzijds vreet warmer zeewater de ijskappen die in zee uitmonden langs onder aan. Anderzijds doet warmere lucht het ijs langs de bovenkant smelten.

Volgens de simulatie zal de snelheid waarmee het ijs afsmelt deze eeuw niet spectaculair toenemen, maar voor de volgende 1000 jaar mogen we rekenen op een zeespiegelstijging van zo’n drie centimeter per jaar of ongeveer 30 meter tegen het einde van het millennium. Op nog langere termijn kan de stijging oplopen tot meer dan 50 meter. ‘Als we Antarctica niet willen laten smelten, kunnen we geen fossiele brandstoffen uit de bodem blijven halen zoals we dat nu doen’, zegt Ken Caldeira (Carnegie Institution of Science). ‘Stoppen we niet met het uitstoten van CO2 , dan zullen stukken land waar nu meer dan een miljard mensen wonen ooit onder water staan.’

Als we de klimaatopwarming weten te beperken tot twee graden Celcius, dan zou het smeltende Antarctische ijs de zeespiegel op termijn een paar meter doen stijgen.

Voorspellen hoe het ijs op Antarctica precies zal reageren op hogere CO2-concentraties is uiterst complex. En hoeveel koolstof we nog de lucht in pompen, beslissen we natuurlijk zelf. ‘De mechanismen die de onderzoekers in hun model gebruiken zijn niet onomstreden’, zegt klimatoloog Roderik van der Wal (Universiteit Utrecht). ‘Maar als het klopt, verdwijnt Antarctica inderdaad vrij snel. Hoe realistisch dit scenario is, valt echter nog te bezien.’ (ddc)