Orkaan helpt evolutiestudie

In 2004 roeide orkaan Frances de volledige populatie van een hagedissensoort op zeven eilandjes in de Bahamas uit. Door zorgvuldige herintroductie kregen wetenschappers de kans om hun evolutie grondig te bestuderen.

Op elk van de zeven eilandjes plaatsten onderzoekers van de University of California telkens een mannelijke en een vrouwelijke hagedis, afkomstig van een nabijgelegen eiland. Zo konden ze nagaan of de verschillende vegetatie van de eilandjes een invloed had op de evolutie van het diertje.

De vier volgende jaren vergeleken de wetenschappers regelmatig de hagedissen op de zeven stichtereilanden met hagedissen op twaalf controle-eilanden. Zo ontdekten ze dat alle hagedissen zich aanpasten aan hun omgeving maar dat ze toch de kenmerkende eigenschappen van hun stichters behielden.

Het stichtereffect, dat stelt dat de stichtende individuen van een populatie bepalend zijn voor de genenpool van de nakomelingen, is erg omstreden. Sommige wetenschappers menen dat het stichtereffect een beslissende rol speelt in de evolutie van een soort. Anderen beweren dat natuurlijke selectie een veel grotere invloed uitoefent. Het nieuwe experiment wijst er nu op dat beide beweringen kunnen kloppen.

Op eilanden met een lagere vegetatie, werden de ledematen van de hagedissen steeds korter. Tegelijk zagen ze ook dat de populatie van de stichters met de langste ledematen nog steeds de langste ledematen hadden in vergelijking met de andere hagedissen. Als natuurlijke selectie bepalend was voor de evolutie, hadden alle hagedissen even korte ledematen gehad. Hieruit kunnen wetenschappers concluderen dat het stichtereffect wel degelijk een grote rol speelt. (mh)