Parasiterende rups spreekt mierentaal

De veiligheid en voedselzekerheid van een mierennest is aantrekkelijk voor tal van insecten. Maar zonder degelijke vermomming geraak je er niet binnen. Sommige vlinderlarven bootsen de geluiden van een mierenkoningin na om aanvaard én gevoed te worden door de werksters.

Onderzoekers aan de Universiteit van Turijn bestudeerden jarenlang vlinders van het geslacht Maculinea, die het grootste deel van hun leven parasiteren in mierennesten op het noordelijk halfrond. De rupsen vallen uiteen in twee soorten populaties als ze het nest zijn binnengedrongen, zeggen de wetenschappers: de koekoek en de rover. De koekoek wil aanvaard worden als lid van de groep om gevoed te worden door de mierenwerksters, terwijl de rover leeft van mierenbroedsel en er dus genoegen mee neemt niet ontdekt te worden.

De rupsen doen zich via chemische signalen voor als mierenlarven om ongezien rond te kruipen, maar sommige bootsen ook het geluid van de mierenkoningin na, die anders praat dan de werksters. Zowel de koekoek als de rover is de koningintaal machtig, maar vooral de koekoek blijkt een overtuigend acteur. Hij weet de werksters te verleiden tot een royale behandeling waarbij de rups, net als de koningin, als eerste toegang krijgt tot grote porties eten, ook in tijden van schaarste.

Het Italiaanse onderzoeksteam verzamelde doorheen de jaren de geluidssignalen van zowel de vlinders als de mieren. Vervolgens speelden ze die opnieuw af in mierennesten om naar de reacties te peilen. De onderzoekers presenteerden hun resultaten op de Meeting of the Acoustical Society of America (ASA) deze week. (tn)