Planten nemen meer koolstof op

Wereldwijd nemen landplanten vier miljard ton meer koolstof op dan in 2003. Die toename is vooral te wijten aan herbebossing in China en aan spontane bosontwikkeling in savannegebieden in Afrika, Australië en Zuid-Amerika. Dat meldt een internationaal team onderzoekers in Nature Climate Change.

De wetenschappers maakten gebruik van een nieuwe methode om wereldwijd de vegetatie in kaart te brengen. ‘Met satellieten analyseerden we de radiogolven met microgolffrequentie die de aarde van nature uitzendt’, zegt Albert Van Dijk, verbonden aan de Australian National University en een van de hoofdauteurs van de studie. ‘Water in vegetatie absorbeert een deel van die straling. Op basis van wat er wordt geabsorbeerd kunnen we de biomassa en dus de hoeveelheid koolstof bepalen.’

Uit die analyse blijkt dat de totale hoeveelheid biomassa is toegenomen. Dat is deels toeval: periodes met veel regen deden in savannegebieden meer bomen en struiken opschieten – en de totale oppervlakte savanne op aarde is bijna twee keer zo groot als de oppervlakte tropisch bos. Daarnaast doet China op grote schaal aan herbebossing. ‘Tussen 2000 en 2007 kwam er in China netto 12,8 miljoen hectare bos bij (ongeveer vier keer de oppervlakte van België, red.)’, aldus Van Dijk. Ook in Europa zagen de wetenschappers veranderingen. ‘De hoeveelheid biomassa neemt er lichtjes toe. In landen van het voormalige Oostblok loopt het platteland leeg, en keert het bos terug.’

Tegelijk verdwijnt op andere plaatsen massaal bos, vooral in het Amazonewoud en in het regenwoud op Sumatra en Borneo. ‘In de tropen is tussen 2000 en 2007 14,6 miljoen hectare bos verdwenen’, zegt Van Dijk. Hoewel dat in oppervlakte niet veel scheelt met wat er in China bijkwam, is er een groot verschil. ‘Het gekapte tropische bos bevatte vijf keer meer koolstof dan de Chinese plantages.’

Maar alles bij elkaar genomen is de hoeveelheid koolstof die in planten wordt opgeslagen met vier miljard ton toegenomen tussen 2003 en 2012. Het gaat dan enkel om wat zich boven de grond afspeelt. ‘Onder grond is er ook een toename’, zegt Van Dijk. ‘Maar die kunnen we met satellieten niet meten.’ De onderzoekers waarschuwen nog dat dit niet betekent dat we ons verder geen zorgen meer hoeven te maken om de klimaatverandering omdat de natuur de extra koolstof verwerkt. Een paar droge jaren kunnen de bebossing van savannes, en dus ook de extra koolstofopslag, zo weer teniet doen. (ddc)