Planten zonnebaden met bescherming

Ook zonder zonnebrandolie komen planten de zomer veilig door. Dat komt door een ingebouwde bescherming tegen de schadelijke UV-B-straling.

De straling van de zon komt in golflengtes, met elk hun eigen effect. Voor mensen is er geen groot verschil tussen de soorten licht. Wij voelen warmte en zien de kleuren van het zichtbaar licht, de andere soorten straling kunnen we niet waarnemen. Voor planten heeft iedere kleur een functie. Ze absorberen rood en blauw licht om suiker te maken: de fotosynthese. Ook UV-B-straling helpt de plant. Ze onderhoudt de biologische klok, zorgt voor afweer tegen ziektekiemen en is belangrijk voor de groei. Net als bij mensen schaadt UV-B-straling het DNA van planten. Omdat planten niet in de schaduw kunnen schuilen, moeten ze zich er goed tegen wapenen.

Speciale receptor

Ruohe Yin, botanicus aan de universiteit van Genève, vroeg zich af hoe planten reageren op UV-B-straling. Een paar jaar geleden ontdekte hij met zijn team dat planten UV-B-straling waarnemen met de UVR8-receptor. Die kan geen andere soorten licht detecteren, alleen UV-B.

Nu heeft het team ontrafelt wat er gebeurt wanneer de plant UV-B waarneemt. ‘De UVR8-receptoren stapelen zich op in de celkern’, vertelt Ruohe Yin. Daar zorgen ze voor de aanmaak van beschermende stoffen. Ze vertragen ook de groei van de plant.’ Als de onderzoekers in het lab de receptoren verhinderden om de celkern binnen te gaan, gebeurde er niets.

Bescherming en herstel

De plant beschermt zich tegen de zon door in zijn huidcellen een UV-B-absorberende stof te produceren. Die werkt zoals de melanine die onze huid bruin kleurt. Daarnaast maakt de plant ook genezende stoffen aan: antioxidanten en eiwitten die het DNA repareren.

Het onderzoek verschijnt in PNAS.