Slechtvalk duikt als geleide raket

Slechtvalken zijn – menselijke F16-piloten buiten beschouwing gelaten – de snelste dieren op aarde. Tijdens hun duikvlucht kunnen deze valken, die tevens de grootste zijn in de valkenfamilie, snelheden halen tot 350 kilometer er uur.

Die snelheid hebben de vogels nodig om hun prooien op de grond in een oogwenk te kunnen verrassen. Dankzij die enorme snelheid genereren de valken ook een voldoende grote impact om hun prooien meteen knock-out te slaan, en ze vervolgens met hun klauwen mee te sleuren.

Britse en Nederlandse ornitologen hebben nu gedetailleerd onderzocht hoe slechtvalken tijdens hun razendsnelle duikvlucht op koers blijven – de prooien op de grond blijven immers niet noodzakelijk stil zitten. Ze ontdekten dat de vogels na het inklappen van hun vleugels niet zomaar als een baksteen uit de lucht vallen, maar dat ze continu hun koers bijsturen aan de hand van principes die ook worden gehanteerd bij geleide militaire raketten.

Deze principes worden door navigatie-experts beschreven als proportionele bijsturing. Daarbij wordt gepoogd altijd een strakke line-of-sight te behouden tussen de geleide raket en het doel. Als de line-of-sight kantelt, wordt er bijgestuurd afhankelijk van de snelheid en de afstand tot het doel. De onderzoekers vonden exact dit navigatiegedrag terug bij jagende slechtvalken.

Het onderzoek verklaart ook waarom een snelle duikvlucht van op grote hoogte effectiever is dan een trage vlucht van op een lagere positie. De aerodynamische krachten die de slechtvalk in de eerste situatie genereert, maakt een snellere en preciezere duikvlucht mogelijk.