Spaanse Pluim op komst (en dat is geen goed nieuws)

Enkele dagen geleden is een zogenaamde "Spaanse Pluim" op de Europese weerkaarten verschenen. En dat voorspelt extreem onweer.

Meteorologen werken met conceptuele modellen. Eenvoudig gezegd zijn dit modellen die een bepaald weerfenomeen en de evolutie ervan in de tijd voorstellen. Wanneer de meteoroog een conceptueel model herkent op de weerkaarten en satellietbeelden, gaat er onmiddellijk een belletje rinkelen. Of soms gaat er meteen een alarm af in zijn of haar hoofd.

Tot ongeveer 50 jaar geleden waren er eigenlijk slechts drie conceptuele modellen: het warmtefront, het koufront en de occlusie, waarover de meeste mensen op school toch wel eens hebben horen vertellen door de leraar aardrijkskunde. Het zijn deze conceptuele modellen die nog meestal worden afgebeeld op de weerkaarten van Frank en Sabine.

In de jaren 1970 begonnen wetenschappers weersatellieten te lanceren en kort daarna heeft men gemerkt dat bijlange niet alle weerfenomenen passen in de drie klassieke conceptuele modellen. Er werden nieuwe modellen bedacht, zodat weerkundigen die verschijnselen een naam en betekenis konden geven. Een van die conceptuele modellen is de Spaanse Pluim. En deze is enkele dagen geleden op de Europese weerkaarten verschenen.

Spaanse Pluim?

Bij een Spaanse Pluim stroomt er zeer warme en droge lucht, afkomstig van het Iberisch Schiereiland of soms zelfs van de Sahara, naar het noorden. Via Frankrijk bereikt die warme lucht ook de Benelux en Groot-Brittannië. Die zuidelijke luchtstroming ontstaat typisch tussen een hogedrukgebied boven Centraal-Europa en een slingerend koufront, dat net ten westen van het continent ligt.

Er kunnen zware onweersclusters ontstaan, en mogelijk ook supercells die uit kunnen groeien tot een tornado

Die warme en droge “Spaanse” lucht vormt in de middelste niveaus van de troposfeer een soort deksel, waar de lucht van lagere hoogte niet doorheen kan stijgen. Onder dit deksel wordt het broeierig warm en meer en meer energie begint zich daar op te bouwen.

De aanwezigheid van het koufront zorgt ervoor dat het deksel van warme, droge lucht op de middelste niveaus stilaan erodeert. En wanneer dat gebeurt, komt al de opgeslagen energie plots vrij. Er kunnen dan zware onweersclusters ontstaan die typisch vanuit Frankrijk naar de Benelux trekken. Het is niet ongewoon dat er supercells ontstaan en soms groeien die zelfs uit tot een tornado.

Hieronder: de weerkaart van het Britse weermodel voor donderdag 23 juni 2016 12UTC.

Men herkent onmiddellijk de typische ingrediënten van de Spaanse Pluim: een slingerend koufront net ten westen van Europa met daarvoor een zuidelijke luchtstroom van Spanje naar Frankrijk en de Benelux. Op de weerkaart zijn ook thermische lagedrukgebieden getekend boven Spanje en Frankrijk, alsook buienlijnen, zoals bijvoorbeeld in Bretagne/Normandië.

Toen dit enkele dagen geleden voor het eerst op de weerkaarten verscheen, ging de sirene af in de weerkamer van Ukkel. Tijdens het weekend werd reeds gewaarschuwd voor zwaar onweer op donderdag. En tot nu toe werd dit elke dag opnieuw bevestigd.

Houd het dus veilig!