Speelse vissen

Drie Amerikaanse onderzoekers bestudeerden en filmden gedurende twee jaar drie mannetjes van de Tropheus duboisi, een soort van de cichlidenfamilie. Ze observeerden hoe de vissen in een aquarium herhaaldelijk langs een thermometer streken die na de aanraking onmiddellijk terug opveerde. De aan- of afwezigheid van voedsel of andere vissen in de nabije omgeving had geen invloed op dit gedrag. Doorheen de jaren deden de vissen dat honderden keren.

Om te weten of de dieren nu echt speelden moest er uiteraard een definitie van speelgedrag zijn. Gordon Burghardt, een professor aan de University of Tennessee die meewerkte aan het onderzoek, omschreef spelen eerder al als ‘herhaaldelijk gedrag dat onvolledig functioneel is in de context of leeftijd waarin het voorkomt en dat vrijwillig is begonnen door het dier in een omgeving met weinig stressprikkels.’ Het gedrag van de vissen voldoet aan die definitie, zegt Burghardt. ‘De snelle oprichtende reactie lijkt de primaire stimulus die het speelse gedrag in stand houdt. We observeerden ook al octopussen die dit met ballen deed, door ze onder water te duwen en ze naar de oppervlakte te zien schieten.’

Volgens Burghardt is spelen heel normaal bij dieren, gaande van honden en otters tot wespen en reptielen. Door er meer over te leren in het dierenrijk komen we ook iets over onszelf te weten, zegt hij. De studie verscheen in het vakblad Ethology . (tn)