Onderzoek toont aan dat stadsmuizen meer aanleg hebben voor het ontwikkelen van nieuw, innovatief gedrag in vergelijking met plattelandsmuizen. Die vaardigheid is mogelijk de sleutel tot overleven in een wereld die gedomineerd wordt door de mens.
Foto: @mertguller
Innovatief gedrag is mogelijk een evolutionair voordeel om te kunnen overleven in nieuwe en/of ingrijpend gewijzigde habitats. Een Duitse studie beschrijft dat muizen (brandmuizen, Apodemus agrarius) die gevangen werden in groene zones in Berlijn vaker probleemoplossend innovatief gedrag vertonen dan muizen die gevangen werden op het Duitse platteland. Het platteland is de natuurlijke habitat van de muizen, met relatief weinig interferentie van de mens. In de stad daarentegen ervaren de muizen heel wat menselijke invloeden waaraan ze zich moeten kunnen aanpassen om te overleven.
In vergelijking met hun soortgenoten van het platteland, bleken de stadsmuizen veel succesvoller in het oplossen van een voor hen geheel nieuw probleem. Om een lekkere meelworm, pindanoot of pindakaas te bemachtigen, moesten de muizen onder meer deksels opheffen en de deurtjes van een legohuisje openen. Dit is geen typisch muizengedrag, maar de stadsmuizen slaagden er opmerkelijk vaker en bovendien ook sneller in dan de plattelandsmuizen. Ietwat tegen de verwachtingen in was dit niet omdat de plattelandsmuizen schrik hadden van de door de mens gemaakte materialen (bv. plastic) in de proefopstelling. Gemiddeld gezien benaderden de plattelandsmuizen de proefopstelling immers beduidend sneller dan de stadsmuizen.
Kenmerkend was ook dat de plattelandsmuizen langer doorzetten indien ze er niet in slaagden om hun beloning te pakken te krijgen. De onderzoekers denken dat dit te wijten is aan een verschil in de beschikbaarheid van voedsel in de stad versus het platteland. In de stad is het makkelijker om het hele jaar door voedsel te vinden. Op het platteland is dit doorgaans minder evident, waardoor het voor plattelandsmuizen belangrijker is om door te zetten.
De verstedelijking of urbanisatie van Berlijn begon zo’n 250 jaar geleden, en zo ook de evolutie en natuurlijke selectie van de innovatieve Berlijnse brandmuis, dixit de onderzoekers. Aan de basis van die evolutie ligt de wet van de sterkste en in stedelijke gebieden lijkt het er op dat de sterkste muis een innovatieve muis is. De plattelandse waaghalzen zouden waarschijnlijk geen lang leven beschoren zijn in de stad, ook al zijn het doorbijters. Net zoals de muis die deze morgen maar nipt uit de klauwen van de kat van de buren wist te ontsnappen. Ik vraag me af of de Berlijnse muizen ook zo goed zijn in het verschalken van dorpskatten, of net niet? Misschien door ze creatief in de luren te leggen? Voer voor discussie, die muizen.
