Verbinden natuurgebieden niet altijd gunstig

Verbinden van versnipperde kleine natuurgebieden is niet altijd goed. Sommige diersoorten zullen zelfs eerder uitsterven. Zo luidt de onverwachte uitkomst van een onderzoek van Alterra Wageningen UR, gepubliceerd in PLOS ONE.

De levensvatbaarheid van soorten neemt toe als versnippering van leefgebieden wordt tegengegaan door die aan elkaar te rijgen. Dat is de algemene opvatting binnen landschapsecologie. Daarom zijn onder meer ecoducten gebouwd. Maar bij die aanname moeten we nu kanttekeningen maken.

'Metapopulatiemodellen rekenen met slechts één soort. Dat is niet realistisch', zegt onderzoeker Peter Schippers. 'Want de interactie tussen soorten ontbreekt daarin, terwijl de concurrentie om bijvoorbeeld voedsel een belangrijke rol speelt bij de overlevingskans.'

Hij heeft met collega’s een ruimtelijk model ontwikkeld dat de kans op uitsterven van 21 vogelsoorten berekent in landschappen met verschillende mates van versnippering. Daaruit blijkt dat de soortenrijkdom van de concurrerende soorten langzaam vermindert in versnipperde landschappen. 'Maar in goed verbonden landschappen bleken sommige soorten nog veel sneller uit te sterven, omdat ze de concurrentieslag met andere dieren verloren. Juist door de goede bereikbaarheid koloniseerden soorten met een hogere dichtheid het hele leefgebied, zodat soorten met een lagere dichtheid in de verdrukking kwamen. Die konden daarom hun nieuwe leefgebieden moeilijk of niet koloniseren.'

'We zijn niet over één nacht ijs gegaan. We hebben verschillende concurrentieomstandigheden bekeken en duizenden simulaties gedaan, waarbij we steeds de soorteigenschappen en landschapskenmerken veranderden. In alle gevallen vonden we dat de soorten sneller uitstierven in goed verbonden landschappen.' (PdJ)