Vinkenouders zingen voor hun ongeboren kroost

Tijdens een hittegolf zingen zebravinken voor hun eieren. Zo "waarschuwen" ze de kuikens om zich voor te bereiden op de warmte.

Zebravinken zijn in België en Nederland populaire volièrevogels, maar het thuisland van de wilde zebravink is  Australië. Als tegen het einde van de broedperiode de omgevingstemperatuur hoger is dan 26°C, besluiten papa en mama vink om hun jongen te waarschuwen. Die zitten dan nog veilig in hun eitje, maar zijn al in staat om het gefluit van hun ouders te horen. Wetenschappers waren niet zeker dat de ouders dit deden om de jongen voor te bereiden op de warmte. Een experiment bracht uitsluitsel.

Lichtgewicht

Biologen aan de Universiteit van Deakin (Australië) speelden opnames af voor de eieren, kort voordat ze uitkwamen. Ze deelden de eieren op in twee groepen, waarvan een het ‘waarschuwingslied’ van de ouders te horen kreeg. Achteraf vergeleken ze de twee groepen kuikens met elkaar.

Kuikens die het waarschuwingslied hoorden, wogen minder. Dat lijkt nadelig, maar de onderzoekers ontdekten dat het tijdens een warme periode juist een voordeel was. Kleinere kuikens hadden minder last van schade door vrije radicalen. Dat zijn reactieve atomen of moleculen die DNA, eiwitten en vetten in het lichaam kunnen beschadigen. De lichtere kuikens waren daardoor beter bestand tegen hoge temperaturen dan hun zwaardere soortgenoten.

Biologen hopen dat dieren die aangepast zijn aan de warmte, minder last zullen hebben van de klimaatverandering. Bij zebravinken heeft het waarschuwingslied van de ouders een belangrijk effect, zelfs wanneer de vink volwassen is. De onderzoekers zagen dat mannetjes die als kuiken voorbereid waren op de warmte, later zelf warme plekken verkozen om te broeden. (mvdh)