Door overbevissing gaan sommige vissoorten zoals kabeljauw andere prooien eten, en dat heeft een impact op de kwikgehaltes in hun lichaam. Ook het warmere zeewater kan tot hogere kwikconcentraties leiden, meldt een internationaal team wetenschappers in het vakblad Nature.
Vis is één van de belangrijkste bronnen van kwik in onze voeding. Te hoge blootstelling aan kwik kan onder meer tot problemen met de hersenontwikkeling leiden. Kwik stapelt zich op doorheen de voedselketen: roofvissen zoals tonijn kunnen tot een miljoen keer hogere concentraties bevatten dan dieren die onderaan in de voedselketen staan.
De wetenschappers verzamelden data over de kwikconcentraties in het zeewater, de bodem en diverse zeebewoners in de Amerikaanse Golf van Maine, gedurende drie decennia. Daarnaast onderzochten ze hoe het ecosysteem en de relaties tussen soorten in die periode is veranderd.
Ander menu
In de jaren 1970 werden onder meer sommige haringbestanden zwaar overbevist. Atlantische kabeljauwen aten daardoor meer kleine vissoorten, die lager in de voedselpiramide staan. Naarmate de populaties zich herstelden, stond er op het kabeljauwmenu meer grote haring en kreeft, die meer kwik bevatten. Als gevolg daarvan nam het kwikgehalte in kabeljauw in de jaren 2000 met 6 tot 20 procent toe. In doornhaaien stelden de wetenschappers het omgekeerde vast. Zij aten in de jaren 1970 meer inktvissen, die relatief veel kwik bevatten. Een overschakeling op meer haring leidde in die soort net tot lagere kwikconcentraties.
Uit eerder onderzoek was al gebleken dat warmer water tot hogere kwikgehaltes in vis kan leiden. Dat komt onder meer doordat de stofwisseling van de dieren verhoogt, waardoor ze meer gaan eten. Op basis van hun modellen verwachten de onderzoekers dat opwarmend zeewater de kwikconcentraties in Atlantische blauwvintonijn met dertig procent kan doen toenemen.
De wetenschappers bestudeerden een beperkt aantal soorten, op één locatie. ‘We verwachten echter dat opwarming en overbevissing ook een impact hebben op andere vissoorten’, licht auteur Elsie Sunderland (Harvard University) via mail toe.
De voorbije decennia is de hoeveelheid kwik die in het milieu terechtkomt fors gedaald dankzij strengere wetgeving. Maar dat is niet het volledige verhaal, besluiten de onderzoekers. Onze impact op ecosystemen beïnvloedt of het kwikgehalte in vissoorten afneemt of toeneemt.
