Vogels fluiten dan toch geen liedje

Weinig dierlijke geluiden zijn voor mensen zo mooi als vogelgezang. Het wordt soms wel met muziek vergeleken. Maar of vogels ook effectief muziek spelen volgens de regels waarop wij muziek maken, was niet geweten.

Blijkbaar niet, of toch alleszins niet bij de Midden-Amerikaanse zangvogel Microcerculus, ontdekte Marcelo Araya-Salas van de New Mexico State University. Hij mat bij 81 van die vogels de muzikale intervallen en zocht vervolgens naar gelijkaardige intervallen in de pentatonische, diatonische of chromatische toonladder.

Om zijn meetsysteem te testen deed hij hetzelfde voor 24 verschillende muziekstukken. Daarvoor nam hij opzettelijk nummers waarbij naadloos van de ene toon naar de andere wordt overgeschakeld, zoals bijvoorbeeld het bekende jazznummer Autumn Leaves. Want vogels kunnen, net zoals een cello of viool, naadloos die overgang maken, terwijl een piano daarin beperkt is.

Van de 243 vergelijkingen werden er slechts 6 gevonden met dezelfde harmonische interval. Vogelgezang volgt dus niet de menselijke regels voor muziek. Waarom we het dan wel muziek noemen komt waarschijnlijk doordat mensen graag herkenningspunten zoeken in vreemde dingen. Net zoals we in een vreemde taal vooral letten op klanken en woorden die we kunnen herkennen, doen we hetzelfde met het gezang van de vogels. (tn)