Vogels voelen storm naderen

Trekvogels verlaten hun broedgebied ruim 24 uur voor een tornado toeslaat.

De geelvleugelzanger, een vogeltje zo’n 10 gram, reist elk jaar 5000 kilometer van Centraal-Amerika, waar de diertjes overwinteren, naar het oosten van de Verenigde Staten om te broeden. Amerikaanse wetenschappers die de vogels in de Appalachen bestudeerden, deden eerder dit jaar een bijzondere ontdekking. Amper aangekomen, gingen de dieren er weer vandoor.

In het vakblad Current Biology beschrijven de onderzoekers hoe de geelvleugelzangers tussen 13 en 27 april in hun broedgebied arriveerden. Op 26 en 27 april vertrokken de vogels onverwacht, en ruim 24 uur later werd het gebied getroffen door hevige stormen.

Sommige vogels waren uitgerust met een gps. Daaruit blijkt dat dieren in vijf dagen tijd zo’n 1500 kilometer hebben afgelegd, naar de kust van de Golf van Mexico en terug, en zo de stormen wisten te ontlopen.

De wetenschappers vermoeden dat de vogels gealarmeerd worden door infrageluid, met zo’n lage frequente dat wij het niet kunnen horen. Tornado’s produceren infrageluid dat tot op duizenden kilometer afstand te horen is. Vogels zijn net erg gevoelig voor die frequenties, al valt het niet uit te sluiten dat ze ook andere signalen opvangen.

Volgens hoofdonderzoeker Henry Streby (Berkeley University) is toeval vrijwel uitgesloten. ‘We hebben deze soort al op andere plaatsen bestudeerd en nog nooit zoiets waargenomen. Het zou een ongelooflijk toeval zijn als de vogels zoiets ongezien zouden doen, net op het juiste moment om een storm te ontwijken. Om echt zeker te zijn zouden we een tornado op een deel van de vogels moeten kunnen afsturen, en een controlegroep met rust laten. Maar hopelijk krijgen wetenschappers in de komende jaren nog kansen om te bestuderen hoe vogels reageren op stormen.’ (ddc)