Invasieve, exotische plantensoorten zijn een stuk taaier dan tot nu toe werd aangenomen. Deze planten slagen er zelfs in om voet aan de grond te krijgen in ijzige omstandigheden zoals berggebieden. Wandelaars blijken vaak onbewuste verspreiders.
Ongewenste lifters
Exotische plantensoorten overleven zelfs ijzige temperaturen zoals die in de bevroren berggebieden van Lapland. Bergen werden tot nu toe beschouwd als een soort laatste toevluchtsoorden waar agressieve exoten geen voet aan de grond zouden krijgen door het te koude klimaat. In deze gebieden overleeft alleen inheemse flora die zich door de jaren heen hier heeft weten aan te passen, zo werd gedacht.
Onze studie (eerder dit jaar gepubliceerd in PLoS ONE) toonde nu echter aan dat zelfs in gebieden boven de poolcirkel, die tot de meest onherbergzame plekjes van onze planeet behoren, exoten zijn aangetroffen. De oorzaak van die opmerkelijke verspreiding is te danken aan onszelf: de mens. De exoten beginnen hun veroveringstocht aan de voet van de berg, en volgen onze wegen en wandelpaden tot boven. Daarbij verschuilen hun zaden zich in de modder die vast hangt aan onze auto’s en schoenen om zo vlotjes hun weg naar de top te vinden.
De bergnatuur is ook erg kwetsbaar voor dit soort indringers. Terwijl hun aanwezigheid in het dal beperkt blijft tot de wegbermen, zwermen ze boven in de bergen gemakkelijker uit in de onverstoorde vegetatie. Die dreigt hierdoor verstoord te geraken. De bergplanten in het hoge noorden zijn niet voorbereid op het binnendringen van deze flexibele soorten uit het dal. Ook de hoge variatie aan leefgebieden boven in de bergen kan verklaren waarom de exoten er altijd wel een plekje vinden. Bergbeklimmers en wandelaars moeten er zich daarom van bewust zijn dat ze op hun trektochten ongewild ‘lifters’ meevoeren onder de zolen van hun schoenen.
Om dat te voorkomen, geeft u uw wandeluitrusting best een grondige poetsbeurt voor u aan een nieuwe tocht begint. Anders zouden er wel eens ongemerkt een heleboel zaden mee naar boven kunnen reizen.
Deze observaties stonden aan de wieg van mijn doctoraatsonderzoek en brengen mij keer op keer weer naar het hoge noorden. Ik hoop in de volgende vier jaar veel van de resterende raadselen rond migrerende planten op de koudste plekken op onze aarde op te lossen. Deze blog wilt graag over de hoogtepunten van dit onderzoek te rapporteren. Meer details over het onderzoek op mijn persoonlijke website.
