Wetenschappers ontdekken een invloed van de klimaatverandering op droogte sinds het begin van de 20ste eeuw.
Al sinds het begin van de 20ste eeuw heeft het opwarmende klimaat een invloed op droogte in grote delen van de wereld, zij het met een korte onderbreking. Dat melden Amerikaanse wetenschappers in het vakblad Nature.
De onderzoekers keken niet alleen naar neerslagpatronen, maar ook naar het vochtgehalte van de bodem. Dat hangt af van de balans tussen neerslag en verdamping en is van belang voor zowel de landbouw als de natuur. Door groeiringen in boomstammen te analyseren, konden ze honderden jaren terug in de tijd kijken. Die informatie vergeleken ze met groeiringen en metingen uit de 20ste eeuw. Het doel: achterhalen of het opwarmende klimaat een impact heeft op droogte, en of de waarnemingen stroken met wat computermodellen voorspellen.
Dat bleek het geval. In de eerste helft van de 20ste eeuw zagen ze duidelijk een invloed van de opwarming. In die periode nam de droogte toe in grote delen van Noord-Amerika en Centraal-Amerika, Zuidoost-Azië, Europa en het Middellandse Zeegebied. Tussen 1950 en 1975 is die impact minder duidelijk. Dat zou volgens de onderzoekers kunnen te maken hebben met de hogere uitstoot van aerosolen in die periode. Die kleine stof- of vloeistofdeeltjes kunnen droogtetrends op verschillende manieren beïnvloeden. Ze kunnen een impact hebben op wolkenvorming, zonlicht terugkaatsen en neerslag veroorzaken doordat ze de waterdamp in wolken doen condenseren. Die processen hebben volgens de wetenschappers de invloed van de broeikasgassen op veel plaatsen gemaskeerd.
Vanaf de jaren 1980, nadat strengere normen de aerosoluitstoot deden dalen, is de invloed van de klimaatverandering opnieuw duidelijk, zij het met minder grote zekerheid dan in het begin van de eeuw. De wetenschappers vermoeden dat de impact de komende decennia zal toenemen, met meer droogte in grote delen van Noord-Amerika en Eurazië tot gevolg.
Meer droogte in de toekomst
Het is niet eenvoudig om uit de natuurlijke variatie de impact van de opwarming te destilleren. ‘Als we pakweg de komende tien jaar geen grotere invloed van de opwarming zien, moeten we ons afvragen of we juist zitten’, zegt hoofdonderzoeker Kate Marvel (Columbia Univeristy) in een begeleidend persbericht. ‘Maar alle modellen voorspellen in de nabije toekomst meer droogte, op verschillende plaatsen.’
'Dit onderzoek is vernieuwend door de combinatie van metingen, modellen en boomringreconstructies', zegt hydroloog Patrick Willems (KU Leuven), die niet bij de studie betrokken was. 'Eveneens nieuw is dat de menselijke invloed al vanaf het begin van 20ste eeuw merkbaar is - weliswaar niet met volledige zekerheid.'
Zowel deze studie als eerder onderzoek van dezelfde wetenschappers doet vermoeden dat onder meer in Europa de hoeveelheid neerslag min of meer gelijk zal blijven. Maar de hogere temperaturen doen meer water verdampen. De regio rond de Middellandse Zee wordt dubbel getroffen door minder neerslag én meer verdamping.
